Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Wprowadzenie
Dziejelitewskie...
Dziejelitewskie,odczasówkanonikaieks-żołnierzaMazura
StryjkowskiegoijezuityKojałowicza,uprawiałaniegdyśwyłącznie
naukapolska,jeszczewwiekudziewiętnastymwpracachBohusza
(„Rozprawaopoczątkachnaroduijęzykalitewskiego”,Warszawa,
1808),wpomnikowymdzieleNarbutta,wwydawnictwach
dyplomatycznychRaczyńskiego,wzapiskachJucewicza,w
kompilacjachKraszewskiegoiJaroszewicza.Późniejdaliśmysięubiec
innym,ostatnielatadopieroprzyniosłynoweprzyczynki
lingwistyczne,JanaKarłowicza;dyplomatyczne,Prochaskikodeks
listówWitoldowych;historyczne,Latkowskiego(oMendogu),
Lewickiego(oŚwidrygielle).SzczególniejzasłużyłsięprofesorAntoni
MierzyńskiwydawnictwemŹródełdomitologiilitewskiej,dotąddwie
części:pierwsza(Warszawa1892)obejmujeźródłaodTacytadokońca
XIIIwieku;druga(1896)—źródławiekuXIViXV.Zebranotupo
razpierwszyjużniewymysłyfantastyczne,brużdżącedotądnatym
polu,azasłaniającetylkoprawdę,leczautentyczneświadectwa
przeszłości;ocenionojeizbadanokrytycznieiwszechstronnie;
wydobytoznich,pouprzątnięciunieporozumieńipowikłań,cotrwałą
wartośćstanowi.Pracatoaniłatwa,aniobojętna,wobecznaczenia,
jakiepowszechniemitologiilitewskiejprzypisują;jeszczeprofesor
jeneński,O.Schrader,wnajnowszymdziele,Reallexikon(r.1900),
poświęconymindoeuropejskimstarożytnościom,pomitologii
litewskiejosobliwszychzdobyczyiwyjaśnieńsięspodziewał.Oboktej
obszernej,wyczerpującej,sumiennejiumiejętnejpublikacjiźródłowej
ogłaszałprof.Mierzyńskirozprawyspecjalne,drobniejsze,metodyczne
bardzo,popolskuirosyjsku,począwszyodpracyoJanieŁasickimi
jegozapiskachobóstwachżmudzkich(r.1870)ażdoznakomitej
rozprawyo„Romowe”,owymsławnymcentrumkultupogańskiego,
ogłoszonej(r.1899)najpierwporosyjsku(w„Trudach”X
moskiewskiegozjazduarcheologicznego),apóźniejpopolsku,w
„RocznikachPoznańskiegoTowarzystwaPrzyjaciółNauk”.
Podobniejakprof.Mierzyński,zajmowałemsięijaoddawna
