Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
dyscyplinalubewentualniesubdyscyplinanaukowawyrosłazprawaautorskiego.
Wdużejmierzenegowaniefaktu,żeprawofilmoweosiągnęłotakistatusjestefektem
zaprzeczania,żeprawoochronywłasnościintelektualnej,awjegoramachm.in.pra-
woautorskiezwiązane,czegoniemożnanegować,zprawemcywilnym,aleprzecież
nietylkostałosięodrębnądyscyplinąnaukową.Zpodobnymikłopotamizmaga
sięprawomedyczne,któregoistnieniajeszczepięćdziesiątlattemuwogólenieza-
uważano.Stwierdzającpowyższe,trzebazaważyć,żefilmjestprzedmiotemregulacji
nietylkokrajowych,aleinorm,którepowstałyiistniejąwobszarzepowszechnego
(uniwersalnego)prawamiędzynarodowegopublicznegooraz,coszczególnieważ-
ne,prawregionalnychwodniesieniudoEuropyRadyEuropy,UniiEuropejskiej
iwmniejszymstopniuOBWE.Mimożeistniejącewramachtychsystemówakty
normatywnewydająsiębyćwzględemsiebiekompatybilneiwyrażająwniecoinnych
sformułowaniachwgruncierzeczypodobnemyśli,togodzisięjednakzauważyć,że
przepisyUniiEuropejskiejwwiększymstopniuodpozostałychsystemówzwracają
uwagęnagospodarczeaspektyprodukcjifilmowych.Systempowszechnego(uni-
wersalnego)prawa,zwłaszczastanowionegopodauspicjamiUNESCO,dostrzega
głównieaspektywolnościowe,podobniezresztąjakprawoRadyEuropy.
Celempracyjestukazanieaspektówprawnychdziałalnościfilmowej,podkre-
ślenie,żefilmwobecnejdobieniepowstajeiniefunkcjonujejedyniewgranicach
obowiązującejustawyoprawieautorskimiprawachpokrewnych.Zamiaremautorki
byłozwrócenieuwaginawszystkienormywspomnianychwyżejsystemówpraw-
nych,któreznaturyrzeczydotyczątwórcówpolskich.Konieczneokazałosięjednak
ukazanierozwiązańzawartychwpierwszychpolskichregulacjach,odnoszącychsię
dozjawiskafilmu,gdyżwdużejmierzezaważyłyonenakształciepóźniejszychnorm
prawnychinacałejkoncepcjipojmowaniafilmuwprawiepolskim.Ambicjąpracy
byłoustaleniezakresuprawprzysługującychzarównoproducentowi,jakiwspół-
twórcomfilmuorazpodjęciedyskusjicodocharakteruprawfilmowych.
Generalnatezapracysprowadzasiędotwierdzenia,żeobecnaregulacjapraw-
nastatusutwórcówutworówaudiowizualnychjestwynikiemdośćdługiegoprocesu
ewolucji,mającejkorzeniejeszczewustawieoprawieautorskimz1926r.,aktórej
ostatecznykształtzaistniałpodwpływemKonwencjiberneńskiejwtekścieparyskim
z24lipca1971r.,awięcpowszechnego(uniwersalnego)międzynawowegoprawa
publicznego,atakżewnastępstwierozwiązańprawaUniiEuropejskiejorazRadyEu-
ropy.PrzyjętewPolscewtejkwestiirozwiązanianormatywnecałkowiciezgodne
zistniejącymistandardamiprawnymi,istniejącymiwpowszechnym(uniwersalnym)
międzynarodowymprawiepublicznym,jakiweuropejskichsystemachregionalnych.
Wypadajednakzwrócićuwagęnafakt,żewsystemachtychwzrastapozycjastatu-
sureżyserawobecinnychtwórcówutworuaudiowizualnego.Zarównonagruncie