Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wprowadzenie
przewoduegzekucyjnegowskutekograniczeniarolisąduwpostępowa-
niuegzekucyjnym.Ciężartegopostępowaniaprzypadłnastarostę
ipodległymuurządgrodzki.Niedopuszczalnestałosię(polatach
1563-1565)egzekwowanieprzezwładzepaństwowewyrokówsądów
duchownych.Zanikłazupełnieegzekucjazruchomości.Dowykonania
wyrokudochodziłowdrodzeegzekucjiznieruchomościwstosunku
doposesjonatóworazosobistejwobecszlachty-gołoty.Samoistny
charakternadanyzostałegzekucjiznieruchomościprowadzonej
wczterechetapach.Jeżeliwyrokniezostałwykonanypoprzezstosowa-
nieperswazji,następowałowprowadzeniewierzycielawokreślonelo-
sowodobradłużnika(intromisja),nakładanogrzywnęizarządzano
usunięcieoporu(rumacja),ogłaszanodłużnikazawyjętegospod
ochronyprawa(banicja)istosowanosiłę;dochodziłodozajazdu(ine-
quitatio)-zwołanejwtymceluszlachtyiużyciawszelkichformprzy-
musu,anawetzabiciabanity.
Słabośćorganówwykonawczych,przewlekłeiskomplikowane
postępowanieegzekucyjnedoprowadziłodoorganizowaniawdrugiej
połowieXVIIw.ipierwszejXVIIIw.samowolnychzajazdówcelem
egzekucjiwyrokówwdrodzesamopomocy.Natomiastdziałaniausta-
wodawcyzmierzałydoograniczeniaprowadzeniasamowolnieegzekucji.
Możliwośćstosowaniaprawazatrzymaniaokreślanegoteżprawemre-
tencji(iusretentionis),dotyczyłatylkoszczególnejsytuacji,gdy
uprawnionybyłnietylkowierzycielem,alezarazemdłużnikiemdrugiej
strony16.Takiesytuacjeocharakterzeretencyjnymzachodziłyjużwe
wczesnymśredniowieczu,kiedytozajmowanocudzebydło,konie,
trzodęchlewną,którewyrządziłyszkodęnacudzymgruncie,celem
zabezpieczeniaodszkodowania.Dotyczytorównieżtzw.zastawu
zdzierżeniem(jednejzpostacizastawunieruchomego),wktóregora-
machdłużnik(zastawca)przenosiłnawierzyciela(zastawnika)posia-
danieiużytkowanienieruchomości.
Prawoniedozwalałosamopomocyisamosądówzarównowspra-
wachcywilnych,jakikryminalnych,znalazłotowyrazwkonstytucjach
z1768r.i1775r.Pojęcieprzestępstwasamopomocynieobejmowało
dopuszczalnegonadalzajazduzastawnikamającegonaceluwydobycie
sumywierzytelnej,gdyinneśrodkizawiodły,orazzajazduurządzonego
nadzierżawcę,kiedyumowawygasła,adzierżawcamimotoniechciał
16SzerzejT.Wiśniewski,PrawozatrzymaniawKodeksiecywilnym,Warszawa1999,
s.31in.
35