Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
CzęśćI.Przywództwoworganizacjach
TensamPlatonpodkreślałznaczeniecnót,jakimiwinnicharakteryzowaćsię
ludziebiorącysterrządów.SwojepoglądywtejkwestiiwkładawustaSokratesa.
WKsiędzeIPolitykiSokrateszapewniaTrazymachaopożytkachpłynącychzespra-
wiedliwychrządów.Tychzrządzących,którzyczerpiąkorzyścizrządzenia,nazywa
złodziejami
23
:
Dlategoteż-mówię-anidlapieniędzyniechcąrządzićludziedobrzy,anidlazaszczytu.
Boanibiorącjawniezapłatęzarządyniechcąbyćnazywaninajmitami,aniciągnącpocichu
zyskizrządu-złodziejami.Anidlazaszczytuteżnie.Boniesągłodnizaszczytów.
JeszczedalejwpotępieniutakichzachowańidzieArystoteles
24
:
Najgorszajestbowiemnieprawośćuzbrojona,człowiekzaśwchodziwżyciewyposażony
wbroń,jakąprzedstawiająjegozdolnościumysłoweimoralne,które,jakżadneinne,mogą
byćniewłaściwienadużywane.Dlategoczłowiekbezpoczuciamoralnegojestnajniegodziw-
szyminajdzikszymstworzeniem,najpodlejszymwpożądliwościzmysłowejiżarłoczności.
Sprawiedliwośćzaśjestznamieniempaństwa,wymiarjejjestbowiempodstawąporządku
istniejącegowewspólnociepaństwowej,podlegazaśustaleniutego,cojestsprawiedliwe.
WróćmydoPlatona,któregozdaniemrządsprawujewładzęwinteresietych,
którymirządzi.Platon,znówustamiSokratesa,stwierdza
25
:
[ś]każdyrząd,oilejestrządem,patrzyzatym,conajlepszedlanikogoinnego,jaktylkodla
tego,ktotemurządowipodlegaijestprzedmiotemjegostarań.Takjestwrządziepublicz-
nymiprywatnym.
Platonwiedziałdoskonale,żedosprawowaniuwładzypotrzebanietylkostosow-
nychprzymiotówmoralnych,aleiodpowiednichumiejętnościorazichstosownego
wynagradzania.Ateumiejętnościsąswoistedlarozmaitychprofesji
26
:
[ś]kiedyidzieoróżneurzędy,czynieuważasz,żeniktniechceichsprawowaćdobrowolnie,
tylkożądająpensji?Dlategożenieonibędąmielipożytekzrządzenia,tylkorządzeni.Aznowu
tyletylkomipowiedz:czyniepowiemy,żekażdaumiejętnośćróżnisięodinnejtym,żeinną
mocposiada?[ś]ikażdanamprzynosijakiśswoistypożytek,aniewszystkiejedenitensam.
Naprzykładumiejętnośćlekarska-zdrowie,sternicza-bezpieczeństwowpodróżyokrętem
[ś]iumiejętnośćzarobkowania-zarobek?Botakajestjejmoc.Czyteżtymówisz,żeumiejęt-
nośćlekarskaisterniczatojednaitasama?[ś]nawetgdybyktoś,będącsternikiemprzyszedł
dozdrowiadlatego,żemusłużypodróżpomorzu-topomimotonienazwieszsternictwa
raczejsztukąlekarską?[ś]zgodziliśmysię,żekażdaumiejętnośćprzynosiswoistypożytek.
23
Platon,Państwo,Wyd.Antyk,Kęty1997,s.55.
24
Arystoteles,Polityka,DeAgostiniPolska,Warszawa2002,s.18-19.
25
26
Tamże,s.53.
Tamże,s.53-55.
