Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Przywództwowujęciuhistorycznym,mitycznymiliterackim
27
JeśliodnieśćsłowaArystotelesadowspółczesności,tomożnabeztruduzauwa-
żyć,żesąosobyniechcąceprzewodzićinnym.Jestto-jaksięwydaje-nawetdość
sporegrono.Sątoosoby,którezrozmaitychpowodówniepragnąrządzić.Wmoim
bliskimotoczeniujestteżkobieta,którązawszeprzerażaławizjaodpowiedzialności
zalososób,którymimiałabykierować.Zatem,choćzdaniemjejprzełożonychznako-
micienadawałabysiędofunkcjikierowniczychzpowodurozległejwiedzyimiłego
charakteru,tozakażdymrazemowaosobaodmawiałaawansu,którywiązałbysię
zodpowiedzialnościązalospodwładnych.Ibyćmożewtakichzachowaniachnale-
żyszukaćparalelipomiędzypoglądamiArystotelesaawspółczesnymiczasy.Zwłasz-
czażewmoimprzekonaniukażdy,ktozarządzajakimkolwiekzespołemludzkim,
winienznaćistosowaćreguły,októrychpisałArystoteleswodniesieniudoprzy-
wódców.Jegozdaniemdobryprzywódcawinienbyćwyposażonywtrzycechy
40
:
ethos(charaktermoralny),pathos(zdolnośćdooddziaływanianaludzkieemocje)
orazlogos(zdolnośćwskazywaniapowodów,dlaktórychwinnosiędziałać).Źródeł
przywództwaStagirytaupatrywałwrozumieizdolnościprzewidywania
41
,couwi-
docznił,opisującrelacjęmiędzyinteresamipanainiewolnika,alezawszepodkreślał
aspektyetyczne,doczegoodniesieniamożemyznaleźćwtakichdziełachjakPoli-
tykaczyEtykanikomachejska.
Dalejwskazujeon,żejeżelidziałaniejestskomplikowane,koniecznyjestnamysł
orazteleologicznośćdziałańorganizacyjnych.WedleTadeuszaPszczołowskiego
uArystotelesaznaleźćmożnapierwocinyrozważańprakseologicznych
42
.Wydajesię
tonadwyrazsensowne,sędziowiebowiemznająsięnaprawieiopierającsięnanim,
wydająwyroki,adowódcynapodstawieswojejwiedzyidoświadczeniarozkazują
żołnierzom.Zatemsensownymjestrozdzieleniewładzywtakdużejorganizacji,
jakąjestpaństwo.
PowszechnieuważasięMonteskiuszazatwórcękoncepcjitrójpodziałuwładzy
43
:
Wkażdympaństwieistniejątrzyrodzajewładzy:władzaprawodawcza,władzawykonawcza
rzeczynależącychdoprawanarodówiwładzarzeczynależącadoprawacywilnego[ś].
Kiedywjednejitejsamejosobielubwjednymitymsamymcielewładzaprawodaw-
czazespolonajestzwykonawczą,niemawolności,ponieważmożnasięlękać,abytensam
monarchaalbotensamsenatniestanowiłtyrańskichpraw,którebędzietyrańskowyko-
nywał.[ś]
Niemarównieżwolności,jeśliwładzasądowaniejestoddzielonaodwładzyprawodawczej
iwykonawczej.Gdybybyłapołączonazwładząprawodawczą,władzanadżyciemiwolnością
obywatelibyłabydowolną,sędziabowiembyłbyprawodawcą.Gdybybyłapołączonazwładzą
wykonawczą,sędziamógłbymiećsiłęciemiężyciela.
40
P.Sienkiewicz,Ethos,pathos,logos,„Życiegospodarcze”,1986,nr54[za:]J.Beliczyński,
Praktykaiwiedzazzakresuzarządzaniaś,s.201.
41
Arystoteles,Polityka…,s.14.
42
T.Pszczołowski,Zasadysprawnegodziałania,WiedzaPowszechna,Warszawa1976,s.43-44.
43
Monteskiusz,Oduchupraw,DeAgostini,Warszawa,2002,s.171.
