Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Przywództwowujęciuhistorycznym,mitycznymiliterackim
33
Przywództwooznaczazdolnośćdoporuszaniatłumów.Talentdotworzeniaideiniemanic
wspólnegozezdolnościądoprzywództwa.Połączenieteoretyka,organizatoraiprzywódcy
wjednymczłowiekujestbardzorzadkimzjawiskiemnaziemi,alewtymwłaśniezawierasię
wielkość.
AdolfHitlermiałnamyśliprzywództwopolityczne,aleprzecieżtesłowabliskie
sąsposobowidziałaniacoponiektórychprzywódcówmedialnych,onichbędziejesz-
czemowawtejmonografii.Pokażątorozmaitestudiaprzypadku,analizasposobów
iefektówdziałaniaosób,wtymtakżeniektórychspośródtychnazwanychsterni-
kamimediów.
Inakoniecwinienemwskazaćgrunt,naktórymprzedwiekamiopierałosięprzy-
wództwo.Wartozauważyć,żeniebyłatotylkonagasiła,lecztakżemożliwośćdys-
ponowaniazasobami.Odwołamsiędodwóchprzykładów.Celneobserwacjewtym
względziepoczyniliBronisławMalinowskiiMarcoPolo.Zacznęodtegodrugiego.
WOpisaniuświataM.Polo-realizująctytułowezobowiązanie-zezdumieniem
prezentujefunkcjonowanie„papierowejmonety”,którąwprowadziłWielkiChan.
Niewiedział,żejużkilkawiekówwcześniejwChinachfunkcjonowałypapierowe
pieniądze.ZdumienieM.Polobierzesięstąd,żewjegorodzinnejWenecji,ani
wcałymeuropejskimświecie,którybyłmuznany,niebyłopapierowychpieniędzy.
Zdziwienieweneckiegopodróżnikabyłotymwiększe,że-jakpisze
66
:
MonetęowąChanwypuszczawtakiejilości,żemógłbywykupićzaniewszystkieskarbce
świata[ś]używasięichdowszystkichwypłatirozpowszechniajewewszystkichprowin-
cjachikrólestwach,iziemiachnadktórymimazwierzchnictwo.Iniktnieśmieichodrzucić
zobawy,byżycianiestracić.
MarcoPolopodkreślateżpowszechnośći-coważniejsze-pełnąwymienial-
nośćpapierowegopieniądza
67
:
Gdyktośchcezakupićzłotolubsrebronastatki,pasylubinnewyroby,udajesiędomennicy
cesarskiej,zanositampapierowepieniądzeizaniekupujetakzłotoisrebro.Całewojsko
cesarskieotrzymujeżołdwpapierowejmonecie.
Zatemczynnikiem,którydajeWielkiemuChanowiogromnąwładzę,jestniemal
nieograniczonamożliwośćrozdzielaniadóbrwedlewłasnegouznania.Wtymprzy-
padkupapierowychpieniędzy,zapomocąktórychmożnazaspokoićswojepotrzeby,
anawetzachcianki.Możliwośćdysponowaniawszelkimidobrami,jakiemożnakupić
zapieniądze,dajeteżmożliwośćdysponowaniaaparatemprzemocy.Wowymczasie
tymczynnikiemjestarmia.
Takiematerialneźródło,zktóregoprzywódcaczerpielegitymizacjędosprawo-
waniawładzy,jestcharakterystycznedlarządówautorytarnych.Zgołainaczejsprawa
66
M.Polo,Opisanieświata,PIW,Warszawa1954,s.265.
67
Tamże.
