Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KATARZyNACZORNiK:Politykazagranicznapaństwajakojednazkategorii…
15
gralna,aczkolwiekspecyficznaczęśćpolitykipaństwa,którajestrealizowanawsyste-
miemiędzynarodowym.Natreśćrealizowanejpolitykizagranicznejwpływwywierają
zarównoelementyocharakterzewewnątrzsystemowym,jakiczynnikizewnętrzne
ocharakterzemiędzynarodowym7.Niezwykleistotnąwtejmateriipozostajerównież
definicja,którąeksponowałaTeresaŁoś-Nowak,twierdząc,iżpolitykazagranicznasta-
nowindynamicznyprocesformułowaniairealizacjiinteresównarodowychwpoliar-
chicznymipolicentrycznymśrodowiskumiędzynarodowym”;.Jakpisała,polityka
zagranicznamożeoznaczaćzarównobudowaniepozycjiipotęgipaństwawśrodowisku
międzynarodowym,utrzymaniestatusquo,nwalkęopotęgę”lubnwalkęopokój”,dąże-
niedoutrzymaniawizerunkuiprestiżupaństwa,jakrównieżstanowićwyrazdążeń
imperialnychihegemonialnychlubświadczyćokompleksachpaństwa,brakudoświad-
czeniaiarogancjiwobecobowiązującegoprawa,organizacjiiinstytucjimiędzynarodo-
wychregulującychfunkcjonowanieśrodowiskamiędzynarodowego9.RomanKuźniar
wskazywałzkolei,iżnprzezpolitykęzagranicznąpaństwanależyrozumiećzorga-
nizowanyiskierowanynazewnątrzwysiłekpaństwa,podporządkowanyosiąganiu
jegożywotnychinteresów,którywyrażasięwkształtowaniujegozewnętrznegooto-
czenia(wtworzeniuisprzyjaniurelacjomorazsytuacjomkorzystnym,zapobieganiu
iusuwaniusytuacjiniekorzystnych)”10.WedługErhardaCziomerapolitykazagranicz-
natoprocesformułowaniairealizacjiinteresównarodowo-państwowychwstosunku
doinnychpaństwiuczestnikówsystemumiędzynarodowego”11.ZaśJanuszStefano-
wiczeksponował,żepolitykazagranicznatonprocesformułowaniairealizacjicelów
wewnątrzpaństwowych,odzwierciedlającychinteresynaroduijegoczęściskładowy-
ch”12.JoannaNowiakpodkreślałanatomiast,żedziałaniepodejmowanewsferzepoli-
tykizagranicznejstanowiprocesracjonalnegomyśleniadecydentówpolitycznych,co
zkoleiwywołujekoniecznośćpostrzeganiapolitykizagranicznejprzezpryzmatjedno-
stekotrzymującychlegitymizacjęspołecznąorazichindywidualnychcech.Jakpodkre-
ślała,rozpatrującistotępolitykizagranicznejnieuchronnymjestdwupoziomoweuję-
cietegoterminu.Poziomprzedmiotowyoznaczaszerokorozumianestosunkipaństwa
zeświatemzewnętrznym.Zkoleisferapodmiotowawskazuje,iżpolitykazagraniczna
stanowizbiórpostępowaniapaństwawstosunkachmiędzynarodowych,warunkowa-
nyzarównoczynnikamiobiektywnymi,jakisubiektywnymi13.
7R.Zięba:Uwarunkowaniapolitykizagranicznej.W:Wstępdoteoriipolitykizagranicznejpaństwa.Red.
R.Zięba.Toruń2004,s.17.
;T.Łoś-Nowak:Stosunkimiędzynarodowe.Teorie-systemy-uczestnicy.Wrocław2000,s.192.
9T.Łoś-Nowak:Politykazagraniczna-czymjestwspółcześnie?.W:Politykazagraniczna.Aktorzy.Poten-
cjały.Strategie…,s.17.
10R.Kuźniar:Międzynarodowestosunkipolityczne.W:Stosunkimiędzynarodowe.Geneza,struktura,
funkcjonowanie.Red.E.Haliżak,R.Kuźniar.Warszawa2001,s.112.
11E.Cziomer:Politykazagranicznapaństwa.W:Zaryswspółczesnychstosunkówmiędzynarodowych.Red.
E.Cziomer,L.W.Zyblikiewicz.Warszawa-Kraków2001,s.106.
12J.Z.Pietraśwskazywałdwamodeleprowadzeniapolitykizagranicznej:aktywnyipasywny;J.Z.Pie-
traś:Politykazagranicznapaństwa.W:Współczesnestosunkimiędzynarodowe…,s.52.
13J.Nowiak:Czymjestpolitykazagraniczna?.W:Stosunkimiędzynarodowe…,s.74-76.
