Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KATARZyNACZORNiK:Politykazagranicznapaństwajakojednazkategorii
17
we,bezpieczeństwo,dyplomacjaihandel.Politykazagranicznapolegazatemnaper-
manentnympodejmowaniuprzezrząddecyzji19,wjakisposóbtworzyćogólnąstruk-
turęrelacjizinnymipaństwamiwśrodowiskumiędzynarodowym20.
Społecznośćmiędzynarodowącharakteryzujezatemzarównospecyfikaprocesów
decyzyjnychzachodzącychwramachpolitykizagranicznejkażdegopaństwa,stano-
wiącychrezultatpewnychsprzężeńzwrotnych,interakcjiizawieranychporozumień
pomiędzyposzczególnymiuczestnikamistosunkówmiędzynarodowych,jakrównież
ogromnawieloaspektowośćiskomplikowanazłożonośćzachodzącychrelacjimiędzy-
narodowych21.Jesttootyleistotne,żeśrodowiskomiędzynarodowemacharakterzde-
centralizowany,poliarchiczny,zorganizowanywujęciuhoryzontalnym,cooznacza
swegorodzajuanarchicznośćibrakgłównegoośrodkadecyzyjnegoprzywielu,czę-
stoniezależnieodsiebiefunkcjonujących,centrach22.
Uwarunkowania(determinanty)politykizagranicznejpaństwa
Należywskazać,politykazagranicznapaństwawarunkowanajestcharakteremsto-
sunkówmiędzynarodowych23dynamiczniekształtującychsięwdanymprzedziale
19ChristopherHammerpodkreślał,żedladecydentówpolitycznych,którzystająsięodpowiedzialniza
kształtpolitykizagranicznejpaństwa,niezwykleistotnąrolępowinnaodgrywaćznajomośćdoświadczeńhisto-
rycznych,awzwiązkuztymumiejętnośćdokonywaniaichinterpretacji,analogii,wyciąganiawnioskówiper-
spektywicznegomyślenia;Ch.Hammer:WhichLessonsMaster?AmericanForeignPolicyDecisionMakingIn
theMiddleEast,1979-1987.NewYork2000,s.3.
20InternationalEncyclopediaofGovernmentandPolitics…,s.382-383i496-497.
21V.M.Hudson:ForeignPolicyAnalysis:Actor-SpecifcTeoryandtheGroundofInternationalRela-
tions.Źródło:https://edisciplinas.usp.br/pluginfile.php/331946/mod_resource/content/1/Hudson-2005-
Foreign_Policy_Analysis.pdf(dostęp:25.06.2017).
22D.B.Lopes:Polyarchies,CompetitiveOligarchies,orInclusiveHegemonies?23GlobalIntergovernmen-
talOrganizationsCompared.“GIGAResearchProgramme:Power,NormsandGovernanceinInternational
Relations2015,no.265,February.Źróo:https://www.files.ethz.ch/isn/188183/wp265_lopes.pdf(dostęp:
25.06.2017).
23Whistoriinowożytnejstosunkówmiędzynarodowychkilkakrotniedochodziłodokształtowaniapoli-
tycznegoładumiędzynarodowego.W1648r.wEuropiezostałustanowionyładwestfalskiopartynazasa-
dzierównowagisił.KongresWiedeńskiz1815r.zapoczątkowałkolejnyładopartyodyrektoriatmocarstw.
PoIwojnieświatowejnowyładmiędzynarodowysankcjonowałstatusquo,dającpoczątekniezwyklenie-
stabilnemuikrótkotrwałemuładowiwersalskiemu.ZaśpoIIwojnieświatowejnowyporządekmiędzyna-
rodowyzostałopartyzjednejstronyokoncepcjębezpieczeństwazbiorowegowramachONZ,zdrugiejzaś
odwublokowypodziałstrefwpływów(USA-ZSRR),tworzącładbipolarny.Schyłekświatadwubiegunowe-
gowprowadziłdostosunkówmiędzynarodowychzupełnienowąjakość.Wobliczukoniecznościtworze-
nianowegoporządkuglobalnegopojawiłysięlicznekoncepcjetakiejak:NowaPentarchia(ładmiędzyna-
rodowyopierałbysięna5ośrodkachwładzy:USA,Japonia,Chiny,UniaEuropejska,Rosja);PaxConsortis
(wizjapolicentrycznaświata,wktórymUSAzrezygnujezroliprzywódcyipowrócidopolitykiizolacjoni-
zmu);Bigemonia(JaponiajakomocarstwogospodarczeorazUSAjakopotęgamilitarna,politycznaieko-
nomicznakształtowałybynazasadziepartnerstwaarenęmiędzynarodową);PaxNipponica(Japoniajako
przywódcaiświatowyhegemon);systemunipolarny(dominacjaStanówZjednoczonych).Słusznaokazała