Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
EdwardH.Carr
w1923roku.Przezchwilęwydawałosię,żeLigamożeosiągnąćskutecznykom-
promismiędzyutopiąarzeczywistościąistaćsięefektywnyminstrumentempoli-
tykimiędzynarodowej.
Niestety,najbardziejwpływowipolitycyeuropejscyzaniedbaliLigępodczas
krytycznychlat,wktórychsiękształtowała.Abstrakcyjnyracjonalizmwziąłgórę
iod1922rokuwiatrywGenewiewiałymocnowkierunkuutopijnym.Zaczęto
wierzyć,żepodługsłówprzenikliwegokrytykafimożeistnieć,czytowGenewie,
czywministerstwachsprawzagranicznych,rodzajstarannieusystematyzowanego
spisuwydarzeńlub,jeszczelepiej,«sytuacji».Kiedydochodzidodanegowydarzenia
lubpowstajedanasytuacja,członekRadylubministersprawzagranicznychmoże
łatworozpoznaćwydarzeniebądźsytuacjęiodszukaćwspisieteczki,wktórych
opisanyjestwłaściwysposóbdziałania”(Fischer-Williams1934:238).Zdeterminacją
podjętowysiłki,żebyudoskonalićmaszynerię,standaryzowaćprocedurę,usunąć
filuki”wTraktacieprzezabsolutnewetodotyczącepowszechnejwojnyorazspra-
wić,żestosowaniesankcjibyłobyfiautomatyczne”.ProjektTraktatuoWzajemnej
Pomocy,ProtokółGenewski,AktGłówny,planwdrożeniaPaktuBrianda-Kellogga
wTraktacieifidefinicjaagresora”byłykamieniamimilowyminaniebezpiecz-
nejścieżceracjonalizacji.Fakt,żeutopijnedaniaprzygotowanepodczastychlat
wGenewieokazałysięniedoprzełknięciadlawiększościzainteresowanychgłów-
nychrządównarodowych,byłsymptomempowiększającegosięrozdźwiękumiędzy
teoriąapraktyką.[ś]
Apoteozaopiniipublicznej
Większegoszczęścianiemiałapróbaprzeszczepienianasferęmiędzynarodową
liberalnejidemokratycznejwiarywopiniępubliczną.Itutajzaistniałopodwójnie
błędnerozumowanie.Dziewiętnastowiecznawiarawopiniępublicznąopierałasię
nadwóchzałożeniach:popierwsze(wdemokracjachbyłotoprawdziwe,zpew-
nymizastrzeżeniami),żeopiniapublicznawdługimokresieosiągnieswojecele;po
drugie(tobyłpoglądbenthamistów),żeopiniapublicznazawszemarację.Obate
przekonania,niezawszejasnooddzielonejednooddrugiego,byłybezkrytycznie
powtarzanewsferzepolitykimiędzynarodowej.
Wiarawzniewalającąpotęgęrozumu,wyrażanąprzezgłosludu,byłaszcze-
gólniebliskaWilsonowi.Kiedywkroczyłwpolitykęw1910rokujakokandy-
datnagubernatoraNewJersey,jegokampaniaopierałasięnaodwoływaniu
siędofiludu”przeciwpolitycznymbossom;przejawiałonniemalmistyczną
wiarę,żeludziepodążązanim,jeślibędziemógłporozmawiaćzdostateczną
ichliczbą.Rezultatjegokampaniiutwierdziłgowjegowierzewsiłęgłosu
