Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Koalicji.
TowzmocnieniepozycjiZSRRwWielkiejKoalicjibardziejutrudniałoniż
sprzyjałoznalezieniuprzezZSRR,USAiWielkąBrytanięporozumieniawsprawie
polskiej,zgodnegozoczekiwaniamirząduRPnawychodźstwie.Tenjedyny
wówczaslegalnyrządpolski,uznawanyprzezwszystkietrzymocarstwa,tworzące
WielkąKoalicję,wsposóbwłaściwydefiniującyinteresyPolskinaczas
pozakończeniuwojny,niepotrafiłwłaściwieocenić,jakiebyływówczesnych
warunkachmożliwościrealizacjitychinteresów,aninieposiadałwystarczająco
sprawnegoaparatudyplomatycznego,którymógłbyorealizacjętychinteresów
zabiegać.RządRPnawychodźstwieniebyłwstaniewykorzystaćsłabejpozycji
międzynarodowejZSRRponiemieckiejagresjiz22czerwca
1941r.iwporozumieniuSikorski-Majski,czyteżwdeklaracjipolsko-radzieckiejz4
grudnia1941r.porozmowachSikorskiegowMoskwieniepotrafiłuzyskaćodZSRR
gwarancjiwsprawieprzywróceniapowojniegranicyradziecko-polskiejsprzed
1września1939r.[5].ZtegowzględuUkładunieakceptowałprezydentRaczkiewicz
idlategowUkładzieprzewidziano,żejegowejściewżyciejestnatychmiastoweinie
wymagaratyfikacji,którejmusiałbydokonaćprezydent.Brakjednoznacznego
sformułowaniawUkładziewkwestiigranicywschodniejPolskibyłrównież
przyczynąrozłamuwrządziepolskimwLondynie,zktóregowystąpiłotrzech
ministrów,wtejliczbieministersprawzagranicznychZaleski.Dodajmy,
żewsprawiegranicyrządpolskinieotrzymałwpóźniejszychrokowaniachWielkiej
Trójkipoparciazestronyrządubrytyjskiegomimo,żebezpośredniopopodpisaniu
UkładuministerEdenwręczyłSikorskiemunotę,wktórejrządbrytyjskistwierdzał,
że„nieuznajeżadnychzmianterytorialnych,którezostałydokonanewPolsce
odsierpnia1939r.”[6].
Trudnoteżzrozumieć,jakichkorzyścipolitycznychupatrywałrządpolski
nawychodźstwie,zabiegając,czyteżgodzącsięnawyprowadzenienawiosnę
1942r.ArmiiPolskiejzZSRR,którejutworzenieprzewidywałUkładSikorski-
Majski[7].WkraczającubokuArmiiCzerwonejnaterenypolskie,ArmiaPolska
naWschodzie,wzbogaconaożołnierzyArmiiKrajowejpodwarunkiem,żeStalin
bydotegodopuściłbyłabydlarząduRPnawychodźstwieidlajego
amerykańskichibrytyjskichsojusznikówatutemwdyskusjachzZSRRoprzyszłym
statusiepolitycznymPolski.Mogłabyteżbyćrealnymwsparciemdlapowstania
warszawskiego,bardziejpewnymniżbrygadaspadochroniarzygenerała
Sosabowskiego,któranigdydoWarszawyniedoleciała.
BłędemrząduRPnawychodźstwiebyłopostępowaniewsprawiezbrodni
katyńskiej.JeśliwporozumieniuSikorski-Majskirządpolskipotrafiłprzejść,wcelu
stworzeniawarunkówdowspółpracywzajemnej,doporządkudziennegonad
radzieckąagresjąz17września1939r.,nadfaktemwywiezieniasetektysięcy
PolakówzKresówWschodnichPolskiwgłąbZwiązkuRadzieckiego,zktórych
częśćpozbawionożycia,tonasuwasiępytanie,jakipolitycznysensmiało
wystąpienietegorząduwczasietrwaniawojnydoMiędzynarodowegoCzerwonego