Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
byćzweryfikowaneprzezobserwacjęprzeprowadzonąwedługmetod
obowiązującychwnaukachścisłych;
-strukturalizm-zajmujesięniemierzalnymistrukturami,któremają
wpływnastosunkimiędzynarodowewsposóbmożliwydozaobser-
wowaniaizmierzeniaprzyzastosowaniudanychempirycznych.Samo
gromadzeniefaktówjestniewystarczające,ponieważtrzebasformuło-
waćpytaniabadawczeiokreślićpostawionehipotezy;
-ewolucjonizm-stanowipołączeniewyżejwymienionychmetodba-
dawczychzeszczególnymuwzględnieniemdokonującychsięzmian
strukturpaństwiichzachowańzachodzącychwrazzupływemczasu.
Zwolennicyewolucjonizmulinearnegosązdania,żeproceslinearnyjest
nieodwracalny,natomiastewolucjoniścicykliczniuważają,żeprocesy
historycznemogąsiępowtarzać,anawetcofać.
Teoriestosunkówmiędzynarodowychbadająiwyjaśniająprawidłowo-
ściimechanizmykształtującemiędzynarodowąarenępolitycznąodgry-
wającczteryfunkcje:analizująrzeczywistość,objaśniająją,prognozują
mającenastąpićwydarzeniaorazproponujązastosowanieodpowiednich
postępowańiśrodków14.Wteoriitzw.głównegonurtuteoriistosunków
międzynarodowychprzeważajązwolennicytzw.trójpodziałunarealizm,
liberalizmiglobalizm.Pierwszyznichzakłada,żeważnesątylkoau-
tentycznewydarzenia,czylito,corzeczywiściesięwydarzyłowrealnym
świecie.Drugimnurtemjestliberalizm,któryprzywiązujeznaczeniedo
istnieniawstosunkachmiędzynarodowychwielupodmiotów,występu-
jącychobokorganizmówpaństwowych,jak:organizacjemiędzynarodo-
we,partiepolityczneczykorporacjemiędzynarodowychfirmhandlowych
iprzemysłowych.
NaprzełomielatsiedemdziesiątychiosiemdziesiątychXXwiekuwy-
łoniłasięnowateorianeorealizmu,zwanegotakżerealizmemstruktu-
14Ibidem,s.45.ZdaniemMarkaPietrasia:nogólnateoriastosunkówmiędzyna-
rodowychtousystematyzowanytreściowoiformalniesystemwarunkowosformuło-
wanychtwierdzeńwyjaśniających,któreodnosząsiędofunkcjonowaniaiewolucji
systemówmiędzynarodowych”
.Vide,Z.Pietraś,Teoriastosunkówmiędzynarodo-
wych,[w:]Współczesnestosunkimiędzynarodowe,(red.),T.Łoś-Nowak,Wrocław
1997,s.21.Autorwyróżnianastępującefunkcjeteoriistosunkówmiędzynarodo-
wych:eksplanacyjną,predyktywną,instrumentalnąorazaksjologicznąlubpopu-
laryzatorską(s.25-26).
