Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
PrzemysławRuta
JakpiszeStanisławEhrlich,współczesnademokracjamożefunkcjono-
waćtylkojakodemokracjapartiipolitycznych6.Abymożnabyłoprzystą-
pićdoanalizyproblematykipartiipolitycznychwkontekściekonkretnego
systemupartyjnegoczyszerzej—politycznego(wtymprzypadkubędzie
tosystemIrlandiiPółnocnej),istotnewydajesięwyjaśnieniewątpliwości
semantycznychnarosłychwokółtegopojęcia.Definiującpartiępolityczną,
wartoodwołaćsiędoźródłosłowuterminu.Samosłowo„partia”mapo-
chodzeniełacińskie.Pars—oznaczaczęść,natomiastpartire—dzielić.
Partiefunkcjonowałyjużwstarożytności.Dziełaliteraturyrzymskiej,
powstałejjeszczeprzednarodzeniemChrystusa,określająpartiejakozgru-
powaniapolitykówwokółjednejosoby7.Toprosteokreśleniemożewłaści-
wiefunkcjonowaćwjęzykunaukiipraktykipolitycznejtakżewczasach
obecnych,ztymwszakżezastrzeżeniem,żejestzbytwąskie.Partiepoli-
tyczne,wrazzrozwojemcywilizacji,zmieniałyswojeoblicze.Następowały
modyfikacjeichfunkcji,struktury,działaniawśrodowiskachlokalnychitp.
Jednazpróbnaukowegozdefiniowaniazjawiskapartiipolitycznejmiała
miejscew1770r.EdmundBurkewyszedłzzałożeniaistnieniawspólne-
gointeresunarodowego,którymożełączyćokreślonągrupęludzi.Interes
miałbyodnosićsiędokonkretnychzagadnieńczyproblemówżyciaspo-
łecznego.RozważaniaBurke’aznalazłyswójwyrazwjednejzpierwszych
iklasycznychdefinicjipartiipolitycznej.EdmundBurkezapartiepolitycz-
nąuznawał„ciałoludzi,zjednoczonychwspólnympoglądemnainteres
narodowyodnośniedopewnychpartykularnychzagadnień,codoktórych
wszyscysązgodni”
.ZkoleiJamesMadisoniAlexisdeTocquevilleprzyję-
li,żewkażdymspołeczeństwie,funkcjonującymwwarunkachwolności,
powstająokreśloneprzekonaniairóżnorodnepunktywidzenia,którenie-
konieczniemuszązawszedotyczyćsprawpolitycznych.Taróżnorodność
determinujepowstawaniegrupludzi,którychłączyjednośćprzekonania
wdanejsprawielubgrupiezagadnień.WedługMadisonaiTocqueville’anie
tylkozgodnośćwprzekonaniachpowodowała,żeludziełączylisięzesobą,
czyoddającsensłacińskiemuznaczeniupartire(dzielić),„wydzielalisię”
zcałościspołeczeństwa.Opróczpoglądówistniejetakżewspólnyinteres.
6S.Ehrlich,Partiepolityczneizorganizowaneinteresywpluralistycznejdemokracji,„Pań-
stwoiPrawo”1994,nr1,s.53.
7Współczesnepartieisystemypartyjne,W
.Sokół,M.Żmigrodzki(red.),Lublin2003,s.13.
