Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ściachjesttojedynaopcja,prowadzącadorozwiązaniasytuacjikryzyso-
wej.Zpoczątkiemnowegomileniumzaczęłasięrozwijaćnowakoncep-
cjaopartanazasadachhumanitaryzmu–odpowiedzialnościzaochronę
(ang.ResponsibilitytoProtect–R2P).Jejistotazakłada,żesuweren-
nośćpaństwowadeterminujeodpowiedzialność,awszczególności
iwpierwszejkolejności,odpowiedzialnośćzaochronęwłasnychobywa-
teli.Wsytuacjiwystąpieniacierpieńludnościczymasowychnaruszeń
prawczłowieka,będącychnastępstwemwewnętrznychdziałańwojen-
nych,powstania,represjilubupadkustrukturpaństwa,gdydanykrajnie
jestwstanielubjestniechętnypowstrzymaniulubodwróceniutychdzia-
łań,zasadanieinterwencjiustępujeodpowiedzialnościzaochronę.To
nowajakośćwpojmowaniuzasadysuwerenności,któraznalazłaswój
praktycznywymiarpodczasoperacjisiłkoalicyjnychpoddowództwem
SojuszuPółnocnoatlantyckiegowLibiiw2011roku.
Interwencjahumanitarnawceluograniczenialubzapobiegania
masowymnaruszeniomprawczłowiekawymagazregułyużyciasiły,
którepowinnobyćadekwatnedosytuacji.Warunkiużyciasiłyopierają
sięnakilkukluczowychzasadach:właściwejwładzy,słusznejprzyczynie,
słusznejintencji,proporcjonalnościśrodków,rozróżnialnościorazper-
spektywiesukcesuimajązazadanieograniczenierozwiązańsiłowychdo
niezbędnegominimum.Stądistotnejest,abysiłyzadaniowedysponowa-
łyokreślonymizdolnościami,którezapewniąsukcesoperacji.Wprowa-
dzenieograniczeńwdziałaniachwojskowychmożeprzyczynićsiędo
tego,żekluczowymkomponentemzgrupowaniazadaniowegointerwen-
tówbędąsiłypowietrzne,aprzedewszystkimlotnictwo.Zasadniczeatry-
butysiłpowietrznych:wysokagotowośćbojowa,zdolnośćdoszybkiej
reakcji,mobilność,zasięgorazprecyzyjnośćoddziaływaniapredysponują
jedowykonywaniazadańwrejoniewystąpieniakatastrofyhumanitarnej.
Najczęstsząformąichzaangażowaniawtegorodzajuoperacjebędzie
wymuszaniezakazulotównadokreślonymobszarem,mającenacelu
zmuszeniepotencjalnegoprzeciwnikadopożądanychprzezpodmiot
wymuszającyzachowań.
Strefyzakazulotówstająsięczęstymnarzędziemwrękachpoli-
tycznychdecydentówdorozwiązaniasytuacjikryzysowej.Głównepowo-
dyprzemawiającezatakimrozwiązaniemtoprzedewszystkimmożliwość
prowadzeniadziałańbezkoniecznościangażowaniasiłlądowych(atakie
decyzjeczęstouznawanesązaniepopularne)orazpotencjalniemniejsze
kosztyoperacji,corównieżstanowiistotnekryteriumzaangażowania.
Doświadczeniatrzechostatnichdekadpokazują,żestrefyzakazufunk-
cjonująjako„złotyśrodek”potencjalnego,militarnegozaangażowaniasię
wspólnotymiędzynarodowejwdziałania,którychcelemjestograniczenie
lubcałkowitaeliminacjaprzedsięwzięćpodejmowanychprzezautorytarne
rządyprzeciwkowłasnymobywatelomlubinnymstronom,związanych
złamaniemzasadhumanitaryzmu.Sąonetakżenarzędziemodstrasza-
nia,którezastosowanewewłaściwysposóbmożeprzynieśćznaczące
korzyścidlapodmiotuinterweniującego.Sąonetakżeinstrumentemmało
7
