Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
PiotrWróblewski
Habermaswyróżniłróżnetypydziałań,aprzedmiotemszcze-
gółowychanalizuczyniłdziałaniekomunikacyjne5.JerzySzacki
uważał,żeanalizyautoraTeoriidziałaniakomunikacyjnegomożna
sprowadzićdodwóchtez:flPierwszamówi,iżrozumienieświata
społecznegowymagaodwołaniasiędoinnegopojęciaracjonalno-
ściniżto,któreukształtowałosięnawzóripodobieństwoprzyro-
doznawstwa.Wedługdrugiejtaswoiściespołecznaracjonalność
urzeczywistniasiępoprzezdziałaniakomunikacyjne,których
przebiegprzypominaniedziałaniainstrumentalne,leczbadane
przezfilozofówjęzykaaktymowy”6.DlaGiddensakoncepcje
etnometodologów,fenomenologówifilozofówstałysiępodstawą
doprzedstawieniawłasnejkoncepcjidziałania.WksiążceNowe
zasadymetodysocjologicznejGiddenszapomocąkategorii(działanie
podmiotowe,identyfikacjaczynuiintencjakomunikacyjna)pró-
bujeprzebudowaćfundamentymetodysocjologicznej7.Oprócz
pojęciadziałania,uczonybrytyjskiwpracy,którejtytułnawiązuje
dodziełaDurkheimaZasadymetodysocjologicznej,opisałrównież
zagadnieniawytwarzaniaireprodukowaniażyciaspołecznego.
Wsocjologiifrancuskiejkwestiedziałaniastałysięprzedmio-
tempolemikiAlanaTouraine’azJeanem-DanielemReynaudem
iPierre’emBourdieu.Tourainepostulowałrozwianieanaliz
socjologiiakcjonalistycznejjakotrzeciejmożliwościuprawiania
socjologii(obokpodejściastrukturalistycznegoifunkcjonalistycz-
nego).Podkreślał,że:flDziałaniejestzzałożeniarelacjąpodmiotu
działającegoiprzedmiotu,którypodmiotstawiawobecsiebie”8.
Ujęcieakcjonalistycznemaodpowiedziećnapytanieflwjakispo-
sóbpowstająsystemystosunkówspołecznych,którezapomocą
kanałówinstytucjonalnychkierująindywidualnymiwłaściwoś-
5J.Habermas:Teoriadziałaniakomunikacyjnego.T.1.Tłum.A.M.Kaniowski.
Warszawa1999,s.549.
6J.Szacki:Historiamyślisocjologicznej.Wydanienowe.Warszawa2011,s.930.
7A.Giddens:Nowezasadymetodysocjologicznej.Tłum.G.Woroniecka.Kra-
ków2001,s.109–137.
8A.Touraine:Socjologiaakcjonalistyczna.Tłum.K.Wakar.W:Kryzysischizma.
T.2.Wyb.E.Mokrzycki.Warszawa1984,s.184.
