Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
JolantaRzeźnicka-Krupa
czymanipulacji.Integralnośćtożsamościosiąganajestwewzajemnejrelacji
uczniainauczycielajakoflwzorcaintegralności”,aleobecnegoniezpozy-
cjinarzuconej,autorytarnej,leczpozbawionejroszczeńdobezwarunkowej
legitymizacji17.Innąpropozycjąodwołującąsiędopostrzeganiaprocesuwy-
chowaniawkategoriachmiędzyludzkichrelacjijestkoncepcjaedukacjijako
społecznejinterakcji,osadzonejwflmiędzyprzestrzeni”(in-between-space)
doświadczeńjejuczestników.WedługjejautoraG.Biesty,którynawiązuje
dorozważańH.Arendtijejideizaczynania,edukacjastajesięswegorodza-
juwzajemnymdziałaniem,aktywnościąpolegającąnatworzeniusytuacji
edukacyjnychjakointerakcjispołecznych(relacjimiędzypodmiotamizdol-
nymidowłasnejaktywności).Interakcjeprzebiegającemiędzynauczycielem
iuczniem,polegającezestronytegopierwszegonainspirowaniu,czyinaczej
mówiącnatworzeniuprzestrzenidlaprocesuuczeniasię,wodniesieniudo
uczniaprzybierająpostaćautoformowania.Podstawątakpojmowanejedu-
kacjijestdoświadczenieróżnicyprzezobiestronyrelacji.Wtymznaczeniu,
edukacjastajesiępoprostudoświadczeniemróżnicy18.
Próbęokreśleniawychowaniajakoprocesu,któryzachodziwprzestrze-
nirelacjimiędzyludźmi,podejmujerównieżF.Kron,wychodzączzałoże-
nia,iżwszelkiezjawiskapedagogicznemożnaanalizowaćwodniesieniudo
trzechpłaszczyznoglądu:intrapersonalnej(obejmującejrozwójświadomości
reguł,wiedzyipoznaniadziałającegopodmiotu),interpersonalnej(obejmu-
jącejwzajemnerelacjemiędzypodmiotamiwsferzemikrospołecznej)oraz
płaszczyźniemakrospołecznej(odnoszącejsiędospołecznychwarunków
działania).Wychowanie,wnawiązaniudosymbolicznegointerakcjonizmu
iteoriidziałaniakomunikacyjnegoJ.Habermasa,definiujejakosymbolicz-
nieprzekazywanedziałaniekomunikacyjne,które–poprzezintencjonalność
pozwalającąnaprzekraczaniesferycodziennego,potocznierozumianego
wychowania–jestswegorodzajumetadziałaniemimetakomunikacją19.Wy-
chowaniejestturozumianejakouporządkowanewokreślonysposóbspo-
łecznedziałanielub,inaczejmówiąc,processymbolicznychinterakcjimiędzy
dwiemaosobami,któregocelemjest
wzajemnewyjaśnienieiuświadomienieról,pozycji,orientacjiwzakresiewartości,
norm,intencjiilegitymacjispołecznegodziałaniaorazwarunkującegojesocjalnego
ispołecznegootoczenia20.
Przyczym,wobszarzekoncepcjiujmującychwychowaniejakorelację
pedagogiczną(nietylkowodniesieniudowspółczesnychteoriiiprojektów
17KoncepcjatajestzawartawpracyautorstwaN.Blacke’a,R.SmithaiP.Standishz1998
roku:ThinkingAgain.EducationafterPostmodernism,za:tamże,s.201-202.
18Przywołujęza:tamże,s.207-208.
19F.W.Kron,Pedagogika.Kluczowezagadnienia,Sopot2012,s.46-48.
20Tamże,s.48.
