Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Edukacjademokratycznaihumanistycznajakoruchidziełospołeczne
27
dogmatów,nieugrzęznąćwinnych?(Pytanietopodjąłiszerokorozwinął
wswoimreferacienaseminariumwJabłonnie-wlistopadzie1981roku-
LechWitkowski).
Toniektóre,niewpełniuporządkowanepytania,problemyidylematy,
jakiestawiaperspektywauspołecznieniaiodetatyzowaniaedukacji.Stwa-
rzająonepotrzebęrozróżnianiatego,cojestkonieczneimożliwetuiteraz,
odwizjiprzyszłości.To,cotuiteraz,niemożeprzeszkadzaćprzyszłości.To
codoraźne,konieczne,choćcząstkowe-musibyćjużdziśpodejmowane.
Wymagategochwiladziejowa.Wcałejdrodzedocelupowinnabyćprzyjęta
flstrategiaklinowa”-taknieskuteczniechoćwytrwalepropagowanaprzez
profesoraB.Suchodolskiego,strategiaflpokawałkurealizowanejinżynierii
społecznej”(K.Popper)izasadaflkooperacyjnejgryprzeciwnaturze”
(S.Nowak)partnerówkonfliktówikontaktów.
***
Spróbujmypodsumowaćtęrzecz,zataczającąsiępomiędzyświadomo-
ściąszansyaświadomościąwielkiegoograniczeniapolskiejedukacji.
Szansąnakooperacyjnągręprzeciwnaturzejestkształtowaniesię
ruchu,myśliidziałańinnowacyjnychoddolnych(nauczycielskich,uczniow-
skich,rodzicielskich,obywatelskich,organizacjipolitycznych,społecznych,
kulturalnych,zrzeszeńiwspólnot)powiązanezkształtowaniemsięzrębów
pedagogikinaukowejorazzrekonstrukcjąuspołecznionej(tojestdemokra-
tycznieustanowionej,wykonywanejikontrolowanej)władzyiorganów
zarządzaniaoświatą.
Ograniczeniemszybkiegopodjęciatejflkooperacyjnejgry”jest
fakt,żewszystkieflstrony”,czyuczestnicyflgry”(społeczeństwo,nauka,
władzaiadministracja)sąnapoczątkutegokierunkuprzekształceń.Punk-
temwyjściajestwciążjednakwyniszczeniemasowejzdolnościodsamo-
zmianyisamoregulacjipodmiotówwychowujących.Jesttympunktem-
cofnięciesiępedagogikinapoziomprzednaukowy,naetapmagiczno-
praktyczny.Mamyteżwciążdoczynieniazbiurokratycznymschorzeniem
aparatuzarządzaniaoświatą.
Przezwyciężenieantynomiipomiędzyflimperializmemkulturowym
oświaty”(M.Carnoy)ajejuspołecznianiemsiębędziemożliwewtedy,gdy
systemwartości,wktóryszkołamawprowadzać,opartybędzienaetosie
(wartościachuznawanych)społeczeństwa,anienadoktryniejakiejkolwiek
jegomniejszościzorganizowanej.Szansapolskiejedukacjipoleganatym,że
wtokuwieloetapowej,oscylującejtransformacjizaaprobowaneprzezspołe-
