Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
19
Działosiętak,mimożezarównospecjaliściodtypografii,jakipsycholo-
gowieorazpedagodzy,którzyzdawalisobiesprawęzrangitegozagadnie-
nia,niejednokrotnieinformowaliotymodpowiedniepeerelowskiewła-
dzerządowe,anawetpartyjne(!).JakwspominaR.Tomaszewski,sprawa
czytelnościdrukuksiążkowegoporuszanabyław1968r.naVZjeździe
PZPR.Treśćzgłoszonegowówczaswnioskubrzmiała:„Wpłynąćnapo-
prawęstronygraficznej(typograficznej)książek,abywymogihigieny
wzrokubyłybardziejrespektowane(wyraźnaczcionka,szerokośćszpal-
tyidruku)”[za:Tomaszewski1970,s.18].Takzwaneczynnikipartyjne
stwierdziływodpowiedzi,żewniosekjest„społecznieniezwyklecenny”
i…nicponadtonieuczyniływkwestiizmianysytuacji.
Specjaliścizwracającysiędowładzzprośbąosfinansowanieod-
powiednichbadańnadczytelnościątekstówprzeznaczonychdladzieci
imłodzieżyuzyskiwalizazwyczajodpowiedź,żezamiastrozwijaćwłasne
badaniataniejiszybciejbędzieskorzystaćzwynikówobcycheksperymen-
tów.Wefekciepodkonieclatsześćdziesiątychwładzezgodziłysięnawy-
daniewPolsceksiążkiB.Zachrissonapt.Studianadczytelnościądruku
[Zachrisson1965,wyd.pol.1970].Jesttomonumentalnapraca,wktórej
autoropisujewynikisiedemnastueksperymentównaukowychwzakre-
siestopniaznajomościelementówtypograficznych(eksperymenty1.-3.),
czytaniatekstuciągłegoilistwyrazówoderwanych(eksperymenty4.-15.)
orazzgodnościtreścitekstuijegoformytypograficznej(eksperyment16.
i17.).Weksperymentachtychbrałyudziałróżnegrupybadawcze,ale
wieleanalizbyłonakierowanychnanajmłodszychczytelników.Wtoku
swoichbadańB.Zachrissonustalałnaprzykład,czyistniejeistotnastaty-
stycznieróżnicawczytelnościmiędzygrupąpismszeryfowychibezsze-
ryfowychwpoczątkowymokresienaukiczytania(klasaI)orazwokresie
późniejszym(koniecklasyIV),atakżeczydladziecinapoziomieklasyIV
istniejeróżnicawczytelnościmiędzystopniamipisma8pt.,10pt.i20pt.
dlakrojuGaramond.Zarównote,jakiwszystkiepozostałeeksperymen-
tyautorprowadziłnamaterialeswojejojczystejmowy,czylinawyrazach
bądźtekstachdrukowanychwjęzykuszwedzkim.
OpiniodawcamipolskiegotłumaczeniaksiążkiB.Zachrissonabyli
I.KurczorazwspominanyjużR.Tomaszewski.Obojerecenzencinaukowi
