Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Obilansachkooperacjiwstosunkachpolitycznych
37
Wprzypadkurywalizacjiwzględnejdziałazasada:imwięcejotrzymam
ja,tymmniejpozostaniedlamegokonkurenta;iodwrotnie.Podczasgdywe
współzawodnictwiebezwzględnymzasada:njeśliotrzymamja,tomójrywal
jużtegoniedostanie”;zwycięzcakonkurencjizgarniawszystko,drugiemu
uczestnikowi(lubwieluinnymuczestnikom)rywalizacjiniepozostajenic.
Takabezwzględnarywalizacjawpewnymaspekcieprzypominawięcwalkę
lubwojnę:albooni,albomy.Różnicapolegajednaknatym,żewybórnalbo
oni,albomy”niejestrozstrzyganynazasadzienktokogo”(wyłączyzgry,
obezwładni,osłabilubzniszczy).Trudnowięcuznaćtakąrelatywnąrywali-
zacjęzagręosumiezerowej;tojedynieprogramowozałożonadysproporcja
wpodzialedobraisytuacja,gdysukces,korzyśćjednejstronyjedynieogra-
nicza,pomniejszakorzyśćdrugiej,niezaśjąudaremnialubznosi,przekreśla.
Bilansgryniemożetubyćzerowy,skorokażdazestronwspółzawodnictwa
odnosijednak-mniejszączywiększą-korzyśćiskoroniejesttak,żesuma
wszystkich(czyichkolwiek)korzyściistratsięrównoważy.Ajeśliprzytym
powstajejakaśkorzyśćwspólnacałegośrodowiska,społeczności,grupy(tak
jestnp.wkonkursachliterackich,nagrodachnaukowychitp.),tymbardziej
trudnomówićobilansiezerowym.
Podrugiewięctrzebazauważyć,żeniejednokrotnierywalizacja(pozatym,
żenieopierasięnazadawaniuciosówkonkurentom)nietylkoniezakłada
zniszczenia,ograniczenia,uszkodzeniaprzedmioturywalizacji(am.in.wtym
sensiebyłbytonbilansnazero”),leczcowięcej,przyczyniasiędopomno-
żeniadóbrikorzyściuczestnikówwspółzawodnictwa,otoczenia,nadrzędnej
wspólnoty.Przykładowo,choćwkonkursiemuzycznymlubliterackimna-
grodzonychmożebyćconajwyżejkilkautworów,tondorobkiemkonkursu”
stająsięwszystkiete,którejużprzedtembyłycenionelubtenniedocenione”
wkonkursiewrozdzialenagródiwyróżnień,gdyżjużsamanominacja(kan-
dydowanie)donagródstajesięefektywnąpromocjądzieła.Jednakztego
punktuwidzeniabilanswzajemnegoprzeciwdziałaniarywali-pretendentów
dotegosamegodobrabynajmniejniebyłbyzerowy,leczdodatni.Itozarów-
nozpunktuwidzeniastanuposiadaniakażdegoznich,jakizpunktuwidze-
niadorobkucałejwspólnoty.Efektembowiemtakiegowzględnegowspółza-
wodnictwajestprzyrostpewnychwartościmaterialnychlubsymbolicznych,
niewątpliwynawetpoodjęciukosztówichuzyskaniaiuwzględnieniuwarto-
ściniewykorzystanych,zmarnowanych-jakwprzypadkuprojektuarchitek-
tonicznegonieskierowanegodorealizacji.
Potrzecie,niesposóbzapominaćofakcie,żesamawsobiemobiliza-
cjawysiłkuipróbasił,sprawności-nawetwprzypadkubezwzględnejlub
względnejprzegranejdanegopodmiotu-możebyćkorzyściąsamoistną,któ-
raniekoniecznieautomatycznieznikazchwiląporażki.Efektmobilizacji,
konsolidacji,wzbudzeniaambicji,podobniejakdorobeksamychprzygotowań
iefektpotwierdzeniawysokiegopotencjałuiwysokiejpozycjiwporównaniu
