Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Komunikacja
Parsonsporazpierwszywyraźniesformułowałpodstawowepytaniateoriisocjo-
logicznej.Przedstawiłwielowymiarowymodelgospodarkiikontrolispołecznej,
określajączasadyfunkcjonowaniaposzczególnychsektorówspołeczeństwa
wichwzajemnychpowiązaniach.DziśdorobekParsonsaczęstopostrzegany
jestjakoanachroniczny,ateoriajakozbytogólna.Nieodpowiadaonaobrazowi
wielokulturowychspołeczeństw.JednakżewerzekonfrontacjiZSRR-USAoraz
Chiny-USAzdobyłwielkąpopularność.Jegoteoriaumożliwiłaocenępolityczną
rozwojuspołecznegoprzeciwnikówUSA,dokonanąmetodaminaukowymi,zza-
chowaniemwysokichstandardówmoralnych27.
IstotnymmomentemteoriiParsonsajestopracowaniezałożeń,najakich-jego
zdaniem-opierasiękażdarefleksjanadspołeczeństwem.Parsonspróbujeopi-
saćstrukturępodstawowychpojęć,jakimiposługujesięnaukaokomunikacji.
Wgruncierzeczyuważa,żeniejesteśmywstanieskutecznieuchwycićprawi-
dłowościjakiegokolwiekdynamicznegoprocesuwsystemiespołecznym.Do-
strzegamyjednakrodzajbazyzachowańspołecznych-jesttoszerokorozumiane
działanie.Podstawąrozważańouspołecznieniuczłowiekajestzatemwoluntary-
styczniepojmowanateoriadziałania.Parsonspróbujebadaćjegodynamikę.
Działanieuspołeczniającenosicechyindywidualne-podmiotjestrozumiany
jakoniezależna,niepodlegającanaciskomosobadążącadocelu,ujętawramy
sytuacji.Dysponujeonazbioremalternatywnychśrodków.Sytuacjędziałania
określająkonstrukcjabiologicznaigenetyczna,jakteżiśrodowisko.Nato,co
traktowanejestjakocel,oraznato,jakieśrodkizostanąwybranedojegoosią-
gnięcia,wpływająwartości,normyiinneczynnikiidealne.Podmiotypodejmują
subiektywnedecyzjedotyczącedoboruśrodkówprowadzącychdoosiągnięcia
celów.
OdteoriidziałaniaprzechodziParsonsdogeneralnejteoriispołeczeństwa.
Składasięonozzamkniętychcałości,zwanychsystemami.Każdysystemspo-
łecznydzielisięnapodsystemy,którespecjalizująsięfunkcjonalnieidzieląna
dalszepodsystemy.Podstawowefunkcjekażdegosystemuspołecznegowyra-
żająsięwschemacieAGIL,będącymchybanajbardziejznanymelementemjego
teoriispołecznej.Każdysystemspołecznymusispełniaćczteryfunkcje:
27KaczmarczykMichał:Wstępdo:ParsonsTalcott:Systemspołeczny…,ZakładWydawni-
czynNomos”,Kraków2009,s.10.
19
