Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
StudiaosztucepolskiejXIXiXXwieku
historycznej2.ZdaniemMartyLeśniakowskiejobecnaanalizadorobkuba-
dawczegoStarzyńskiego,przeprowadzonawramachbadańnaddziejami
historiisztukijakodyscyplinyakademickiej,
koncentrujesięszczególniena(ł)problemie«używania»historiisztukiza
pomocąodpowiedniozaprogramowanej«nowejpamięci»wramach(ł)dok-
tryny«zarządzaniatradycją»orazwceluwypełnieniaspowodowanejwojną
pustki3.
ZaangażowanieStarzyńskiegowstrukturypartiikomunistycznej
i−wkonsekwencji−programowanieprzezniegonowejwizjihistorii
sztukijakonwielkiejnarracji”socjalistycznejkultury(radykalnieopozy-
cyjnejczyantagonistycznejwobeckulturyzachodniej)odbywałosięrzecz
jasnazeświadomością,żeotożsamościodbiorcówdecydujewtymsamym
stopniuproceszapisywania,jakwymazywania4.Starzyńskiposzukiwał
zatempotwierdzonegonaukowo,estetycznegoisemantycznegomodelu
przydatnegodorealizacjipropagandowychaspektówsztuki.Konceptta-
kiegoutylitarnegomodeluwykorzystaniasztukiniejedyniejakoźródła
przeżyćestetycznych,aleraczejjakosposobunamanipulacjęodbiorem
współczesnegoświataihistorią,jestbliskiodczuciomwspółczesnego
słoweńskiegofilozofaSlavojaŽižka.Zastanawiałsięonnadnrzeczywisto-
ściąsymbolicznąitymco«realne»”.Wjegokoncepcjiobiekttoprzyczyna
pragnienia,jestonuchwytnyjedyniedlaspojrzeniazniekształconego:
Obiekt«a»zawsze,zdefinicjijestpostrzeganywsposóbzniekształcony,po-
nieważpozatymzniekształceniem,«samwsobie»nieistnieje,jakożejest
tylkoiwyłącznieucieleśnieniem,materializacjąsamegozniekształcenia,
tegonaddatkowegozamętuiniepokoju,jakiepragnieniewprowadzadotak
zwanej«obiektywnej»rzeczywistościąObiekt«a»jestw«obiektywnym»sen-
sieniczym,dopieropostrzeganywpewnejperspektywieprzybierakształt
«czegoś»5.
Powyższestwierdzeniaobubadaczy,którychdzielinieomalpółwieku
izupełnieinnystosunekdokomunizmu,łączytezaonieobiektywności
narracjisztuki,ajednocześnienieobiektywnościsposobów,wjakimówimy
2Szerzej:M.Leśniakowska,WładzaSpojrzenia-władzajęzyka.JuliuszaStarzyńskiego
obrazsztukiijejhistorii,nModus.PracezHistoriiSztuki”2013,t.XII-XIII,s.27-52.
3Trudnoniezgodzićsięztymstwierdzeniem,bowiemStarzyńskizmiędzywojennegoza-
deklarowanegofrankofilaprzekształciłsiępoIIwojnieświatowejwewrogakulturyzachod-
niej,zajmującradykalniekrytycznestanowisko.Por.:M.Leśniakowska,op.cit.,s.28.
4Szerzej:J.E.Lyotard,Filozofiaimalarstwowepoceeksperymentu,[w:]Postmodernizm.
Antologiaprzekładów,wybóriopracowanieR.Nycz,Kraków1997,s.62.
5S.Žižek,Wzniosłyobiektideologii,tłum.J.Bator,P
.Dybel,Warszawa2001,s.205.
