Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RobertJanik:Rolainterwencjonizmupaństwowego…
27
robiłonprzytymtajemnicyzfaktu,żeproponowaneprzezniegoreformy
niebyływymierzoneprzeciwkosystemowikapitalistycznemu1leczwręcz
przeciwnie1miałygouratowaćprzedgrożącymimuniebezpieczeństwa‑
mizwiązanymizpowstałyminaskutekperturbacjigospodarczychnapię‑
ciamispołecznymiiwidmemrozszerzaniasięmarksizmu.J.M.Keynesbył
zatemzainteresowanyusprawnieniemistniejącegosystemukapitalistycznego
izabezpieczeniemgoprzedgroźbąwybuchurewolucjispołecznej.
JakkolwiekJ.M.Keynesniebyłdziałaczemżadnejpartiipolitycznej,to
jednakprzezsweteorieidziałalnośćinspirowałżyciepolityczne,ekonomicz‑
neispołecznezarównowWielkiejBrytanii,jakiwinnychkrajacheuro‑
pejskichiczęściachświata.Mimożeonsamnieużywałokreśleniawelfare
state,tojednakgłoszoneprzezniegokoncepcjeprzyczyniłysiędopowstania
modeluznanegopodtąnazwą:państwaaktywnego,korygującegonegatywne
zjawiska,jakiepowstająwtrakciedziałaniamechanizmówrynkowych,które
równoznacznejestzpolskimodpowiednikiem:„państwoopiekuńcze”.
PoglądyJ.M.Keynesanieprzezwszystkichekonomistówprzyjętezostały
zentuzjazmem1miałonwrogówzarównonaprawicy,jakinalewicy.Jego
krytycywykazywaliczęstotendencjedozajmowaniaklarownychpostaw
światopoglądowych1naprzykładliberalnychlubmarksistowskich.Nauki
J.M.Keynesaniebyłyaniskrajne,aniłatwedozaszeregowania1zdaniem
niemieckiegobadacza,L.Kramma,nieortodoksyjnośćjegosystemuwsto‑
sunkudoobowiązującychwówczasteoriiekonomicznychpolegałana4cha‑
rakterystycznychcechach:
1zaprzeczeniuistnienia„niewidzialnejręki”kierującejdziałaniamijedno‑
stekwtakisposób,żebyswądziałalnościąprzyczyniałasiędopowstania
społecznegooptimumwodniesieniudopełnegozatrudnienia;
1uznaniufaktu,iżkapitałprzynosizyskiniezpowoduswejproduktywno‑
ści(takabowiemniejestkoniecznadouzyskaniaprofitów),leczzpowodu
swegoograniczonegowystępowania;tostwierdzeniepodkopałomoralną
podstawęnieskrępowanejdziałalnościrynkowej;
1twierdzeniu,żeoszczędność,wywodzącasięzetykipurytańskiej,ma
negatywneskutkigospodarczewokresiesłabejkoniunktury,gdyżogra‑
niczapopyt,coprowadzizkoleidospadkuprodukcji;konsekwencjątego
odkryciabyłozanegowanieutrzymującegosięwcześniejprzekonania,że
różnicewystępującewdochodachiprzypodzialebogactwatłumaczyć
możnazapomocąpozytywnejfunkcjiakumulacjikapitału,którajest
korzystnadlacałegospołeczeństwa;
1sprzeciwianiusiępróbomeliminowaniaczasujakofaktorarozważańeko‑
nomicznych
40
.
40
L.Kramm:PolitischeÖkonomie.München1979,s.62163.Por.„Zagłównąprzy‑
czynękryzysuKeynesuznałslabypopytnadobrakonsumpcyjneidlategozalecałświadome
