Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
MACIEJSMĘTKOWSKI
Jednązpodstawowychgrupteoriiwyjaśniającychzróżnicowaniepoziomu
rozwojugospodarczegowujęciumiędzykrajowymsąkoncepcjestadiówrozwo-
jowych(np.Rostow1971).Zakładająone,żeróżnicetewynikajązlinearnego
przejściamiędzyposzczególnymietapamiodzwierciedlającymistopieńzaawan-
sowaniaprocesówtransformacjispołeczno-gospodarczejdanegoterytorium.
Zreguływyróżniasięnastępującefazy(Capello2007,s.91):
•nautarkię”,oznaczającasamowystarczalnośćlokalnegosystemugospodarcze-
go;
•nspecjalizację”,możliwądziękirozwojowiinfrastrukturytransportowejizwią-
zanązistnieniemkorzyścikomparatywnychskutkującychrozwojemhandlu;
•ntransformację”,polegającąnaprzejściuodgospodarkiagrarnejdoindustrial-
nej,głównieprzywykorzystaniulokalnychsurowcówizasobów;
•ndywersyfikację”,polegającąnawzrościezróżnicowaniagałęziprzemysłu,
wtymwytwarzającychpółprodukty,atakżenapojawieniusięgałęziprzemy-
słuzaspokajającychpotrzebykonsumpcyjnewiększejliczbyludności;
•ntertiaryzację”,związanązeksternalizacjąusługzprzedsiębiorstwprzemysło-
wych,atakżerozwojemnowychusługocharakterzeinformacyjnym.
Należyjednocześniezauważyć,żetenuproszczonymodelprzestajesięspraw-
dzaćprzywyjaśnianiuróżnicwpoziomierozwojugospodarczegomiędzykraja-
miwysokorozwiniętymi,któreosiągnęłyostatniezewskazanychstadiówrozwo-
ju.Charakteryzujesięonodominującymudziałemusługwtworzeniuwartości
dodanejbrutto(Illeris1996;Boden,Miles2000).Przekładasiętorównieżna
znaczącywzrostliczbymiejscpracywusługach,cozregułyrównieżpozytywnie
wpływanatempowzrostugospodarczego.Zwracasięprzytymuwagę,żenie
wynikatotylkozoutsourcingufunkcjizprzedsiębiorstwprodukcyjnych,lecz
takżezrozwojuusługwiedzochłonnych.Zaliczasiędonichprzedewszystkim:
a)usługizwiązaneztworzeniemirozwojemtechnologii,b)zaawansowanąob-
sługęprzedsiębiorstw,wtymfinansową,c)częśćwysokiegorzęduusługme-
dycznychiedukacyjnych,atakżed)nprzemysł”medialny(Krätke2007).
Wefekcieusługitesąnietylkouzupełnieniemsektoraprzemysłowego,lecz
stanowiątakżeistotneźródłoinnowacjiwgospodarce,cosprzyjawzrostowipro-
duktywności.Zdrugiejstronynależypamiętać,żecałysektorusługbiznesowych
(włączającwtorównieżusługiocharakterzepomocniczym)charakteryzujesię
stosunkowoniskimwzrostemproduktywności(Kox,Rubalcaba2007).Jednak
jakzauważawiększośćautorów(np.Desmarchelieretal.2012),wybranero-
dzajeusługbiznesowychpoprawiająswojąproduktywnośćszybciejniżinne
sektorygospodarki.Dziejesiętakwwiększymstopniunaskutekwzrostupro-
duktywnościposzczególnychbranżniżwefekcieprzesunięćmiędzybranżowych
(Maroto-Sánchez,Cuadrado-Roura2009).Ponadtousługibiznesoweoddziałują
nagospodarkęrównieżwsposóbpośrednidziękirozprzestrzenianiuwiedzyoraz
zwiększaniuelastycznościrynkupracy(Kox,Rubalcaba2007).Wszczególności
tenwpływprzejawiasięwpoprawiepozycjikonkurencyjnejprzedsiębiorstw,
którekorzystajązusługprofesjonalnych(Castellanietal.2013).
Wtymkontekścienależyzauważyć,żecechącharakterystycznąkrajów
EuropyŚrodkowo-Wschodniej(EŚW)byłoopóźnioneprzejścieodfordowskie-
