Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŹRÓDŁAWZROSTUGOSPODARCZEGO…
9
Obserwowanezmianystrukturygospodarczejpolegająwszczególnościna
wzrościeznaczeniasektorówwytwarzającychtowaryiusługiowyższejwarto-
ścidodanejkosztemsektorówdziałającychwniższymsegmencie,cowefekcie
możestanowićistotneźródłowzrostugospodarczego.Jesttozgodnezprzywo-
łanąwyżejteoriąstadiówrozwoju,którazakładawzrostproduktywnościnakaż-
dymzkolejnychetapówtransformacji.Wanalizowanymprzypadkumożnaje
określićjakoprzejścieodstosunkowozdywersyfikowanejgospodarkiprzemy-
słowej(aleprzyistotnymznaczeniurolnictwawniektórychkrajachiregionach)
dogospodarkiusługowejopartejnasektorzenowoczesnychusługdlaprzedsię-
biorstw.Należyjednocześniezwrócićuwagę,żepodwzględemznaczeniatego
ostatniegosektorawgospodarcekrajeEŚWikrajenajwyżejrozwiniętewciąż
dzielidużydystans(np.wNiemczechudziałnowoczesnychusługdlaprzedsię-
biorstwwynosiokoło30%).
Zmianystrukturalneniesą,cooczywiste,jedynymźródłemwzrostugospo-
darczego.Oboknichmożnawyróżnićconajmniejdwieważnegrupyczynników:
•tradycyjne,wskazującenawzrostefektywnościwykorzystaniazasobówpra-
cynaskutekprzyrostumiejscpracy(ograniczeniebezrobocia)przyzałożeniu
utrzymanialubwzrostuproduktywnościpracy;
•nowoczesne,wskazującenawzrostwydajnościpracywynikającyzpostępu
technologicznego.
Efektywnewykorzystanieistniejącychzasobówpracystanowiniewątpliwe
istotneźródłorozwoju,cowynikawprostzfunkcjiprodukcjiCobba-Douglasa.
Ograniczaniebezrobociaprzywzrościezatrudnieniawbranżachoponadprze-
ciętnejproduktywnościpowinnobowiemprowadzićdowzrostugospodarczego.
WkrajachEuropyŚrodkowo-Wschodniejbezrobociebyłozjawiskiemnowym,
którewpierwszymokresietransformacjimiałocharakterbezrobociastruktu-
ralnego.Częściowerozwiązanietegoproblemunastąpiłowefekcieprzystąpie-
niakrajówEŚWdoUniiEuropejskiejistopniowegootwieraniarynkupracy
wramachWspólnoty.Jednak,jaktwierdząautorzylicznychopracowań,przyrost
miejscpracywgospodarkachkrajowychnastępowałtylkowwarunkachwyso-
kiegowzrostugospodarczego,gdyżprzyniższymtempiewzrostwynikałgłównie
zezwiększaniawydajnościpracy.Tenostatniczynnikjestuważanyzakluczo-
weźródłowzrostugospodarczego,będącepochodnąpostęputechnologicznego.
Postępówmożebyćprzytymuznawanyzarównozaegzogeniczny,takjakwtra-
dycyjnymmodeluSolowa-Swana,jakiwewnętrzny,zgodnieznowąteoriąwzro-
stuendogennicznegowskazującąnajegopochodzeniezakumulacjiwiedzylub
kapitałuludzkiegowdanymukładziegospodarczym(Lucas1988,Romer1990).
Należyjednocześniezauważyć,żedasięwskazaćrównieżnainneźródławzro-
stugospodarczego,np.związanezewzrostemeksportu,aletegozagadnienianie
uwzględnionowprzedstawionychponiżejbadaniachempirycznych.
Metodologiabadań
CelemartykułujestzweryfikowanieźródełrozwojuregionówkrajówEuropy
Środkowo-Wschodniej,awszczególnościokreślenieznaczeniaefektuzmian
