Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
JoannaKucharzewska
pozwalającsobienacorazwięcejswobodywbudowaniuwizjonerskichkon-
cepcji–nierzadkoutopijnych.Wszystkopoto,byprzestrzeńdożyciabyła
optymalna,byspełniałapodstawowefunkcje,byodpowiadałapotrzebom
zamieszkującegogospołeczeństwa.Potrzebytebyłyzmienneiwynikały
zokreślonegorozwojucywilizacji.Dlategoteżsformułowaniejednoznacznej
iwyczerpującejdefinicjimiastajestzadaniemkarkołomnym,amożewogóle
niemożliwym.Opowieśćomieściejestnarracjązbiorową,bezokreślonego
końca,ciąglemodyfikowaną...
Bezwzględunatojakważnebyłyisąmaterialneskładowemiasta–ulice
iplace,budynkimunicypalneisakralne,mieszkalneihandloweistniałaza-
wszebezwzględnaniematerialnawartośćprzestrzeni–ludzie–ichpotrzeby
iemocje,racjonalnedziałaniaiwspomnienia,doświadczanieiimaginacje.
WłaśniewtakisposóbmiastoukazanejestwartykuleautorstwaMarcina
Jaworskiego,pt.Codziennasztukapraktykowaniamiasta;taktykichodzenia,
pamiętania,wyobrażaniaiewokowaniaobrazówprzestrzenimiejskich.autor
przekonuje,żeprzestrzeńmiastajestobszaremtwórczejaktywnościczło-
wieka,jegocodziennejsztukidziałania,aletakżeprzemianzachodzących
wnimsamym,podwpływemzłożonychrelacjizowąprzestrzenią.Spoj-
rzenieto,choćwynikazewspółczesnychbadańnaukowychwdziedzinie
humanistykiisztuki,choćwpisujesięwnurttzw.trzeciejsocjologii,stanowi
ciągłośćmyśliwyrażanychjużprzedwiekami.DoktorKościoła,św.Izydor
zSewillidefiniującmiastotwierdził:„urbstosąmuryidomy,słowemcivitas
zaśnazywamyniekamienieleczmieszkańców”4,aXIII-wiecznywłoskimistrz
retorykiBrunettoLatiniuważał,że„miastotozgromadzenieludzistworzone
poto,byżyćwzgodziezrozumem”5.Idąctymtropem–definiowaniamia-
staprzezczynnikludzki–autorartykułuwniniejszymtomieukazujemiasto
przezpryzmatludzkiejrecepcji,wędrówki,pamięciiwyobrażenia;proponuje
spojrzeniewitalistyczne;stawiatezę,żearchitekturamusi„nasiąknąćżyciem”,
abywogóleistniała.Czytającartykułspacerujemypomieściezjegoboha-
terami–MarcelemProustem,RafaelemScharfem,SisselTolaas,awkońcu
zsamymautorem.Nieoczekiwaniepojawiasięświatbetonowegoblokowi-
ująć,anizmienić,żebyniezepsućcałości”–L.B.Alberti,Ksiągdziesięćosztucebudowania,
Warszawa1960,s.153.
4H.Manikowska,Średniowiecznemiasta-pastwanaPółwyspieApenińskim,[w:]Rozkwit
średniowiecznejEuropy,red.H.Samsonowicz,Warszawa2001,s.265.
5Ibidem;T.Jeleński,Sztukakształtowaniahistorycznychwnętrzmiejskichnatleprze-
mianwkulturze.Idee–zadania–narzędzia,pr.dr.naWydzialeArchitekturyPolitechniki
Krakowskiej,Kraków2004,s.21.
