Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Historycymająkłopot,podejmującbadanianadprzeszłościąmiast.Jużbowiemna
wstępiestajeprzednimipytanie:czymjest-iczymbyło-miasto.Dobrzewiemy,
żeistniałyinadalistniejąróżnicewielkościposzczególnychośrodków,odmienno-
ścisprawowanychprzezniefunkcji,innebyłyisąkierująceniminormyprawne.
Formułowanowieledefinicjiterminunmiasto”
.Wedługniektórychbadaczyjestono
siedzibąludnościnie-rolniczej:rzemieślników,kupców,rentierów,awięcistniejącą
dopieroodczasupodziałównazajęciawiejskieimiejskie.Innihistorycystojąna
stanowisku,żemiastowyróżniasięposiadaniemodrębnychpraw,więcjegoprzynaj-
mniejpolskiepoczątkipochodządopierozeschyłkuśredniowiecza.Formułowane
sąpoglądy,żemiastojest-znowuwprzeciwieństwiedowsi-ndużą”miejscowością,
żejestsiedzibąwładzy(takjakwstarożytnymBabilonieczywRzymie),wreszcie-
żestanowimiejscehandlulub-czasem-sanktuariumreligijne.
Napewnomiastaodgrywałyznaczącąrolęwrozwojugospodarczym,wpolity-
ce,stanowiływyróżnikiznanejprzestrzeni,nierzadkokręgukulturyisztuki.Były
inadalsąróżne,trzebajednakstwierdzić,żeistniejącechywspólnedlawszystkich
miastniezależneodczasuiprzestrzeni,niektóreznichukazanejużwsamejich
nazwie(itonietylkowjęzykachsłowiańskich).Wywodzisięonaodnmiejsca”
,
miejscaszczególnego,wyróżnionegozotaczającegokrajobrazu.Możnaprzypuścić,
żejesttomiejsceodmienneodwsi-niekiedykrajobrazem,pięknem,bogactwem,
niekiedypełnionąwładzą.Możnaponadtoznaleźćjeszczeinnąwspólnącechę
miasta.Jestonoobszaremstałychiczęstychspotkańludzi,takim,któresprzyja
wielorakimkontaktom.Miejscem,wktórymnastępujewymianainformacji,do-
świadczeń,pomysłów.Jegoistnienieimplikujepojawianiesięnowychformżycia
iwarunkówpracy,pozwalanapowstawaniebardziejotwartychpostawludzkich,
sprzyjającymkształtowaniunkulturyotwartej”
.
Rzeczywiścierozwójcywilizacjiludzkiejmożnapostrzegaćprzezpryzmatdzie-
jówmiast,skupiskludziwymieniającychnajróżniejszedoświadczeniaidziękitemu
dokonującychkolejnychinnowacjiwswymżyciu.Zamieszczoneponiżejteksty
stanowiąpróbęukazaniaznaczeniamiast,przedewszystkimwPolsce.Odczasu
ichpierwszejpublikacjiukazałosięwielerozpraw,któreuzupełniają,czywręcz
zmieniająnasząwiedzęomiastach.Formułująoneinowepytania,którepowinny
byćpostawionehistorykombądźsocjologom,wskazująnoweobszary,badawcze.
7
