Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Stygmatyzacjajakonadrzędnakategoriapojęciowa
33
dokonaćprzezczynneprzyjęcieirealizowanienormkonformistów,
awięctodewiantmasięzmienić,aniepublicznośćspołeczna.
Wprzypadkustygmatyzacjizmianadokonujesiępostroniewidowni
społecznejioznaczazdjęciezosoby(kategoriispołecznej)niezawi-
nionegostygmatu.Stygmatyzacjajestwszakżebezzasadnaimoralnie
dwuznaczna,np.wprzypadkuosóbniepełnosprawnych,aniekoniecz-
naioczywista,jakwprzypadkudewiantów.Oczywiścieodróżnienie
dewiantaodstygmatyzowanegomożebyćproblematyczne,jaknp.
wprzypadkuhomoseksualistów(łamanienormczystatus?)albo
bezrobotnych(problemwiny).
Podchodzącdozagadnieniapraktycznie,rozróżnieniedewiacji
istygmatyzacjioznaczawykluczeniezkręguzainteresowaniateorii
stygmatyzacjiszerokiejrzeszyosóbłamiącychprawo,którestanowią
podstawowąkategorięzainteresowaniateoriidewiacjiwjejścisłym
powiązaniuzkryminologią,orazosóbczynnieuzależnionych.
Każdyznasnadobrąsprawęłamienormy.Prawiekażdemu
zdarzasięupić,byćordynarnym,Hwziąć”coś,codoniegonienależy,
skłamać.Złamanieistniejącychwśrodowiskunormnieoznacza
jednakzaetykietowaniaosobyjakodewianta.Dopierotakiena-
znaczenieczyniosobędewiantemparexcellence.Jednymsłowemakt
dewiacyjnyjestmniejważnyniżspołecznenaznaczeniegojako
dewiacji.Ztegopowoduwprowadzonodoteoriidewiacjirozróżnienie
dewiacjipierwotnej,kiedyprzekroczenienormymacharakterincyden-
talny,orazdewiacjiwtórnej,oznaczającejpublicznenaznaczeniekogoś
jakodewiantaiotwarcietymsamymkarierydewiacyjnej
10
.
Uważam,żeterminHdewiant”,zgodnieztradycjąujmowania
tegopojęciawliteraturze,powinienbyćzarezerwowanydlaosób
intencjonalniełamiącychnormyspołeczneipowiązanyzkategorią
kontrolispołecznej,natomiastterminHstygmatyzowany”dlaosób,
którespotykaostracyzmspołecznyztytułuichspołecznegousytuo-
10
PojęcieHkarierydewiacyjnej”wprowadziłdoteoriidewiacjiHowardS.Becker
(1963).
