Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
boldta,jakrównieżzhipotezE.SapiraiB.Whorfa,twórcówrelatywizmu
językowego.Podstawowymzagadnieniemwspólnymwszystkimautorom
byłzwiązekmyśleniazjęzykiem,kreującyodbiórotaczającejrzeczywisto-
ści.W.vonHumboldtgłosił,żewkażdymjęzykunaturalnymzawartyjest
jemutylkowłaściwyoglądświata.E.SapiriB.Whorfuważali,żejęzykjest
przewodnikiemporzeczywistościspołecznej(Anusiewicz1994;Anusie-
wicz,Dąbrowska,Fleischer2000).
WedługJ.Bartmińskiegojęzykowyobrazświata(JOŚ)jest„zawartą
wjęzyku,różniezwerbalizowanąinterpretacjąrzeczywistościdającąsię
ująćwpostacizespołusądówoświecie”(Bartmiński2012,s.12).Pojęcie
to,zdaniemautora,umożliwiarównieżdotarciedostrategii„postrzega-
niaikonceptualizacjiświataprzezczłowieka”(tamże,s.15).J.Maćkiewicz
definiujeJOŚwtrzechaspektach:
–genetycznym–odbiciedoświadczeniapoznawczegojakiejśspołeczno-
ści,
–statycznym(opisowym)–określonysposóbodwzorowywaniaotacza-
jącegoświata,
–pragmatycznym–takiemodelowanierzeczywistości,któreumożliwia
poruszaniesięwniej(Maćkiewicz1999,s.8).
Wedługwielubadaczy(Grzegorczykowa,Bartmiński,Anusiewicz)
języknietworzyświata,leczgointerpretuje,porządkujeotaczającąrze-
czywistość.Językowyobrazświataodbijasięwsystemieleksykalnym,
wówczasbadaniupodlegagłówniesłownictwo,gramatykaorazfrazeolo-
gizmy.To,coważnewdanejkulturze,cechujesięrozbudowanymsłow-
nictwem,stąddominujeprzekonanieokulturowymcharakterzejęzyka.
Ponadto„językjestnośnikiem,przekaźnikiemizbioremwszelkichwar-
tości,oceniwartościowańoraznormpostępowania,wokółktórychsię
koncentrujązachowania,działania,przekonaniaorazsystemetyczno-nor-
matywnydanejspołeczności”(Anusiewicz,Dąbrowska,Fleischer2000,
s.21).Systemywartościnawarstwiająsię,tworząccałościowyobrazświa-
taprzyjętywjęzyku(Tokarski1999),aprzeztenjęzykludziewidząiinter-
pretująświat(Maćkiewicz1999).Interpretacjaniejestdowolna,składają
sięnaniądoświadczeniawynikającezkontaktuzrzeczywistością,kulturą
iludzkąnaturą(Maćkiewicz1999).
Analizazagadnieniadostarczapodstawdlaterapiidziecizdeficytami
języka.Wśróddziecizautyzmemtrudnośćwdostrzeganiuiinterpre-
towaniurzeczywistościpolegamiędzyinnyminabrakupodstawowego
narzędzia,jakimjestjęzyk.Językjestelementemniezbędnymwkonstruo-
8
