Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podejściedoproblemubadawczego
33
NowysystememerytalnyfunkcjonujewPolsceniewieleponaddziesięćlat.Jest
tookreszbytkrótki,abyocenićjegoskutecznośćiefektywność.Należałobyprzy-
jąćznaczniedłuższąperspektywę,przynajmniej40lat(jedenrocznikuczestników
systemuemerytalnego,którzyodpoczątkuwłączenibyliwdanysystemipookre-
sieakumulacjikapitałuemerytalnegowtrakciepracyzawodowejprzechodząna
emeryturę,awięcrozpoczynająfazękonsumowaniazgromadzonychwsystemie
środków).Dotyczytooczywiściezarównocałegosystemuemerytalnego,jak
iwchodzącychwjegoskładpodsystemów-publicznych,zakładowychiindywidual-
nych.Trudnosięnp.spodziewać,żewprowadzonywPolscew1999r.systemza-
bezpieczeniaemerytalnegobędzieobecnieiwnajbliższychdziesięcioleciachsku-
tecznywwymiarzemakroekonomicznym(wsensiezdolnościdosamofinansowa-
nia),gdyżznajdujesięonwokresieprzejściowym,czyliwtrwającymdo2034r.
okresiezmianystaregosystemunanowy,kiedykoniecznejestfinansowanie
świadczeńosób,którenabyłyuprawnieniadoemeryturjeszczewstarymsystemie,
aniemogłyzgromadzićśrodkówwjegoczęścikapitałowej,botakawówczasnie
istniała.WokresietransformacjikoniecznesądopłatyzbudżetupaństwadoFun-
duszuUbezpieczeńSpołecznych,zktóregoczerpieZUS.
Podziesięciulatachfunkcjonowanianowegosystemuniemożnajeszczeprecy-
zyjniestwierdzić,jakączęśćdochodówprzyszłychemerytówstanowićbędąśrodki
pochodzącezzakładowychsystemówemerytalnych.Możliwesąjedyniesymula-
cjeobarczonedużymryzykiembłędu.Czywtakimraziezanaliząiocenązarówno
pracowniczychprogramówemerytalnych,jakicałegonowegosystemuemerytal-
negowPolscenależypoczekać,ażupłynie40lat?Takiwniosekwydajesięzbyt
dalekoidący.Zdającsobiesprawęzograniczeń,jakiestwarzakrótkihoryzontcza-
sowy,możnajednakprzeanalizowaćokreswdrażanianowegosystemuemerytal-
nego,wtymprzypadku-interesującychnaspracowniczychprogramówemerytal-
nych-iwyciągnąćwnioskicodomożliwościosiągnięciaprzezniezałożonych
celówspołecznychiekonomicznych.
Opróczujętychwewspomnianejdefinicjisystemuzabezpieczeniaemerytalne-
goaspektówspołecznegoiekonomicznegorównieważnyjestaspektinstytucjo-
nalny.Przyjęcieokreślonychrozwiązańinstytucjonalnychmakluczoweznaczenie
dlafunkcjonowaniasystemuemerytalnegoijegopodsystemów.Podstawteore-
tycznychinarzędzidoanalizyinstytucjidostarczam.in.nowaekonomiainstytucjo-
nalna
20.Szczególnieistotnewydajesięodróżnienieinstytucjijakoregułgrywspołe-
czeństwie(rozumianychjakonormywyznaczającezasadypostępowania-itoza-
równoskodyfikowanenormyprawne,jakipowszechnieakceptowanewdanej
społecznościzasady)odinstytucjirozumianychjakoorganypowołanewcelu
wprowadzaniaiegzekwowaniatychzasad(Szumlicz2005:119).Takiepodejście
wanalizieprocesutworzeniaifunkcjonowaniaPPEpozwalanabardziejprecyzyj-
neuchwyceniewewnętrznychizewnętrznychuwarunkowańwprowadzaniakon-
20ZastosowaniuelementównowejekonomiiinstytucjonalnejdoanalizyPPEpoświęco-
noosobnypunktrozprawy(2.6).
