Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20/MateuszPenczek
jednostkęmożewmniejszymlubwiększymstopniuodzwierciedlaćta-
kieobiektywnekulturowewzorcesukcesużyciowego4.
Abyukazaćkontekstpojęciaotoczeniespołeczno-kulturowe,wartood-
wołaćsiędobioekologicznegomodelurozwojuiwychowaniazapro-
ponowanegoprzezUrieBronfenbrenneraiPamelęA.Morris.Wskazuje
onczterygrupyczynnikówkształtującychrozwójjednostki:procesy
proksymalne,osoba,kontekst(środowisko),czas.Procesyproksymalne
topowtarzającesięinterakcjejednostkiznajbliższymotoczeniem,po-
zwalającejejbudowaćswójwłasnysposóbrozumieniategootoczenia
ijejmiejscawnim.Przebiegtychinterakcjijestfunkcjącechjednostki,
jejśrodowiskaorazczasu.
Środowiskożyciajednostkidzielisięnaczteryelementy:mikro-
systemy,mezosystem,egzosystem,makrosystem.Mikrosystemtokaż-
deśrodowisko,wktórymjednostkaspędzaczas,wchodziwinterakcje,
podejmujeaktywności,np.rodzina,gruparówieśnicza,szkoła,praca.
Mezosystemtosiećrelacjimiędzymikrosystemami.Egzosystemtośro-
dowiska,wktórychjednostkanieuczestniczybezpośrednio,alewktó-
rychaktywnisąpartnerzyjejinterakcji(np.rodzice,rówieśnicy).Zko-
leimakrosystemtoszerokikontekstdlamikro-,mezo-iegzosystemów,
obejmującykulturę,strukturyipraktykispołeczne,styleżycia,systemy
wartościitp.Przenikaonikształtujewszystkiemikrosystemyirelacje
międzynimi.Wtensposóbmakrosytemwywierawpływnazachowa-
nie,uczuciaiprzekonaniakażdegoczłowieka,zktórymjednostkama
kontaktwramachposzczególnychmikrosystemów5.
Przezotoczeniespołeczno-kulturowejednostkinależywięcro-
zumiećczterywspomnianewyżejskładnikiśrodowiskajejżycia,przy
czymnaszczególnąuwagęzasługująposzczególnemikrosystemy,
4E.Nieduziak,Studenckiedefiniowaniesukcesu[w:]M.Humeniuk,I.Paszenda,
W.Żłobicki(red.),Sukcesjakozjawiskoedukacyjne,s.145-146.
5M.Białecka-Pikul,A.Białek,M.Jackiewicz-Kawka,Środowiskoweuwarunko-
waniarozwojuiwychowaniawokresiedzieciństwa[w:]H.Liberska,J.Trempa-
ła(red.),Psychologiawychowania.Wybraneproblemy,WydawnictwoNaukowe
PWN,Warszawa2020,s.245-247.
