Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
RozdziałII
neprawoprzynależeć-ajeślichcemyzrozumiećówczesnąsytuacjęSulli,to
takiestandardymusimywłaśnieprzyjąć-Sullabyłbardzobiednymczłowie-
kiem.Byłubogiwoczachrzymskiejarystokracjiiwswoichwłasnych.Ibieda
taodegraogromnąrolęwkształtowaniujegocharakteruipoglądów.
ZewspomnianejbiedySulliwypływałajednaistotnakonsekwencja-niemógł
rozpocząćtypowejdlaczłowiekawywodzącegosięzjegowarstwyspołecznejka-
riery,czyliniemógłwkroczyćnaarenężyciapublicznego.Wartośćjegomajątkunie
byławystarczającadoosiągnięciacenzusuekwickiego,copowodowało,żeniebył
wstanieodbyćobowiązkowejsłużbywojskowejnarzuconejkażdemuRzymiani-
nowi,wrandze,jakaumożliwiłabymu-pojejskończeniu-ubieganiesięourząd.
Krótkomówiąc,Sullabyłdéclassé.Jegoówczesnystatusnieodpowiadałaniurodze-
niuipozycjijegoprzodków,ani-jaktozobaczymywdalszejczęścibiografii-jego
oczekiwaniom.JaktozauważyłpóźniejinnyznanyRzymianin,ubóstwoczyni
śmiesznym,awtakmałymmieściejakRzympołożenieSullibyłopowszechnie
znane.Wostrokonkurującymspołeczeństwietimokratycznymbyłnapiętnowany
pochodzeniemzpodupadłejrodzinypatrycjuszowskiej,któraniemogłajużaspiro-
waćdostatusuosiągniętegoprzezprzodków.Powolitonął14.
Wtakichokolicznościach,gdydrzwidowyższejwarstwyzatrzasnęłamu
przednosempatologicznakastanobilów,stałosięnaturalne,żegorącokrwisty
Sulla,któryłatwonawiązywałprzyjaźnie,zwróciłsiętam,gdziechętniegopo-
witano:doartystówteatralnych,grupypowszechniewRzymiepogardzanej.
Aktorzyniedbalioto,żewjegosakiewcebrzęczytylkokilkamonet,niezwra-
caliteżuwaginaportretysławnychprzodkówzawieszonewjegoatrium.Przy-
jęligodoswegopółświatkadlajegosamegoidlaumiejętności,jakimibyłob-
darzony.WtensposóbSulla,uprzejmyimiłydlawszystkich,którzypozosta-
walitacywobecniego,nagleznalazłwzględywegalitarnymspołeczeństwie.
Dysponującpięknymgłosem,śpiewałnaucztachwyprawianychprzezakto-
rów,pił,wymieniałsiędowcipamiiobelgamizeswymiwyznającymiwolność
słowaprzyjaciółmi.TodziękiswymartystycznymtowarzyszomSullazabrał
siędopisaniasztuk.Jeśliweźmiemypoduwagęatmosferępanującąwjegowe-
sołejkompaniiniedziwi,żeniepisałtragedii,araczejatellanaefabulae.Ów
specyficznygatunek-wrodzajuniewybrednej,ludowejkomedii-dotejpory
byłraczejimprowizowany,terazjednak-spisywany-nabierałkształtuliterac-
kiego.Niewykluczone,żetwórczośćSulliodegrałasporąrolęwrozwojutego
gatunku.OsilnympoczuciulojalnościcechującymSullędużomówifakt,że
nawetgdystałsięjużsławnyipotężny,nieporzuciłswoichprzyjaciół-akto-
rów.Wczasiedyktatury,kuzgorszeniuotaczającychgonobilów,wciąższukał
ichtowarzystwa,takjaktoczyniłwgłębokiejmłodości.Nawetjeśliodsuniemy
nabokkwestiezwiązanezlojalnościąiwdzięcznością,wartozauważyć,że
wczesnedoświadczeniaSulli,atakżejegopóźniejszakariera,niedawałymu
14KtokolwiekrozważakwestięubóstwaSulli,powinienznaćsłowaE.LeRoyLaduriego(1980,333):
upowinnosięrozróżniaćludzi,którzybylibiedniwedługsiebieodtych,którzybylibiedniwedług
innych”.OwadzeproblemusłużbywojskowejwRzymiepiszęszerzejwdalszejczęściksiążki.
