Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
JerzyKranz
Pełnycharakterkompetencjipaństwawyrażasięwtym,że(wprze-
ciwieństwienp.dokompetencjiorganizacjimiędzynarodowej,przy-
znanychnapodstawietraktatowej)wramachsprawowaniafunkcji
zakresrationemateriaekompetencjipaństwaniejestustalonyzgóry,
ajegokompetencjesącodozasadyakceptowaneprzezprawomię-
dzynarodowe(pierwotnycharakterwładzypaństwowej).Przedmio-
temkompetencjipaństwamogąbyćzatembardzoróżnekwestie,przy
czymzakres(treść)kompetencjijestwkażdympaństwiezróżnicowa-
ny,znajdującgranicewregulacjiprawnej(międzynarodowejikrajo-
wej)orazwkompetencjiinnychpaństw.Przekroczenietychgranic
prowadzidoodpowiedzialnościprawnej.Ograniczeńkompetencji
państwaniedomniemywasię,leczpełnycharakterkompetencjinie
stanowipodstawydlasamowoli.
Wyłącznośćoznacza,iżpaństwofunkcjonujejakojednolita(okre-
ślananiekiedyjakomonopolistyczna)strukturawładzyorazsystem
prawny,ustanawiającichroniącporządekspołecznywodniesieniudo
podległychtejwładzyterytorium,podmiotówizdarzeń.Wtymsensie
państwosprawujenaswymterytoriumwładzęwyłączną(określaną
niekiedyjakonajwyższa),dysponujączwłaszczawyłącznymprzymu-
semprawnymorazwyłączająckompetencjęobcychpodmiotówisy-
stemówprawnych(np.międzynarodowoprawnyimmunitetpaństwa
–parinparemnonhabetimperium).Zwłaszczawodniesieniudote-
rytoriumpaństwamożnamówićodomniemaniujegonieograniczo-
nychrzeczowokompetencji.Zasięgwładzynieograniczasięjednak
wyłączniedoterytoriumpaństwa,choćsięnanimprzedewszystkim
koncentruje(zjawiskoekstraterytorialnegostosowaniaprawajestzna-
neiniekiedydopuszczaneprzezprawomiędzynarodowe).Wper-
spektywienegatywnejwyłącznośćoznacza,iżwładzazewnętrzna
możewpływaćnazakresiwykonywaniekompetencjipaństwa–codo
zasady–tylkozajegouprzedniązgodąizgodniezprawem.Wyłącz-
nośćniewykluczapodległościpaństwaprawumiędzynarodowemu
orazobowiązywaniaistosowanianormtegoprawawpaństwie.
Samodzielnośćwiążesięzeswobodnymwykonywaniemkompe-
tencji(bezobowiązkuuwzględnianiapoleceńlubnakazówzestrony
innychpodmiotów),wtymzeswobodąpaństwawstanowieniuprawa
