Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Mapowaniemonstrualności…
jegoponownymodkryciuprzezbizantyńskiegomnichaMaximusaPlanudesa,
któryrównieżnapodstawiewskazówekPtolemeuszasampodjąłsięstwo-
rzeniamap10.Fascynacjakartografiąwokresieeksploracjigeograficznych
irozwojudrukuprzyczyniłasiędoogromnejpopularnościdzieła,poraz
pierwszywłacińskimprzekładzieizrytymimapamiwydanegowBoloniijuż
w1472roku.
Wpływstarożytnejnaukinaformowaniesiękartografiiwiekówśrednich
pozostaje,niestety,wsferzehipotez,skoroniesposóbdokonaćporównania
międzytekstemaobrazem,możnajednakwnioskować,żeświatchrześciań-
skiprzejąłzantykupojęciageograficzneipodstawoweideeprzestrzenne,
którezostaływpisanewnowy,średniowiecznyobrazświatazaludnionego11.
Doistotnychelementówdziedzictwaantycznego,zcałąpewnościązaadapto-
wanychdochrześciańskiejwizjiuniwersum,zaliczyćtrzebajednakprzede
wszystkimflmapystrefowe”Makrobiusza12orazmapytypuT-O,schematycznie
dzieląceświatnatrzyznanewówczaskontynenty,oddzieloneodsiebieliterąT
wpisanąwokrąg13.Drugazewzmiankowanychmaprozrysowanazostałana
osiwertykalnejwschód–zachódorazhoryzontalnejpółnoc–południe,przy
czympołowępowstałegopolakołazajmujeAzja,adrugąwspólnie:Europa
(północ)iAfryka(południe).NaniektórychmapachAzjęodEuropyoddziela
Tanais(Don),AzjęodAfryki–Nil,aEuropęodAfryki–MorzeŚródziemne.
Taki,późnoantycznystanprzejętejprzezchrześciaństwowiedzygeograficznej
poświadczanaprzykładśw.AugustynwdzieleDecivitateDei14,wVwieku
HistoriarumadversuspaganoslibriseptemPawłaOrozjusza,anaprzełomieVI
iVIIstulecia–naukaśw.IzydorazSewilli15,któryzarównowtraktacie
Denaturarerum16,jakiwsłynnejpracyencyklopedycznej17pisałotrójpodziale
23
10Ibidem,s.36.
11Por.E.Edson:TheWorldMap,1300-1492.ThePersistenceofTraditionandTransforma-
tion.Baltimore2007,s.14.
12Zob.D.Woodward:MedievalMappaemundi.In:TheHistoryofCartography.Vol.1:
CartographyinPrehistoricł,s.300.
13Zob.P.Kochanek:Schematyekumenywliteraturzepatrystycznejwkontekścieklasycz-
nychschematówzamieszkałejziemi.flVoxPatrum”2010,nr30,s.307–340.
14Por.K.Zalewska-Lorkiewicz:Ilustrowanemappaemundił,s.11.
15E.Edson:MapsinContext:Isidore,Orosius,andtheMedievalImageoftheWorld.
In:CartographyinAntiquityandtheMiddleAges.FreshPerspectives,NewMethods.Ed.
R.J.A.Talbert,R.W.Unger.Leiden–Boston2008,s.219–236.
16Traktatkończyczterdziestyósmyrozdział,zatytułowany:Departibusterrae,
wktórymśw.Izydorpodajetesameinformacjedotyczącekontynentówziemskich,co
wczternastejksiędzeEtymologii.
17Zob.Isidorus:Etymologiarumsiveoriginumlibriviginti.T.2:LibrosXI-XXcontinens.
RecognovitbreviqueadnotationecriticainstruxitW.M.Lindsay.Oxonii1911(dalejpo
przytoczeniach:Etymologiaewrazzlokalizacją).
