Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Mapowaniemonstrualności…
Tymsamymrozwójkartografiiśredniowiecznej–odwczesnegoschematu
trzechkontynentów,równoznacznychzcałąchrześciańskąekumeną,przez
wspomnianejużwpływydyskusjinatematantypodów–doprowadziłdo
powstaniawXIIIwiekukompleksowychmapświata,któreprzedstawiały
jednocześniecałąhistorięifilozofięludzkościwpisanąwramyznanejgeografii.
Zperspektywyobecnychrozważańnajważniejszejestrównieżumiejscowienie
monstrualnychplemionnaodległymPołudniu,naczwartymkontynencie,
awkategoriachpostrzeganiamapyjakojednowymiarowegoobrazu–na
prawymmarginesieorientowanegoświata,wktóregoreprezentacjiWschód
umiejscowionybyłwgórnejpartii.
27
Mappaemundiimapowaniemonstrualności
Donajważniejszychinajbardziejrozbudowanychmappaemundinależąmapy
zpsałterzalondyńskiego(około1200–1225)30,zEbstorfu(około1235)31izHere-
ford(około1285)32.Wszystkietrzyprzykładyłączyusytuowaniecentrumświata
wJerozolimie33,cowynikazinterpretacjizdaniazWulgaty:floperatusestsalutem
inmedioterrae”(dosłownie:lsprawiaocaleniepośrodkuziemi’)34,orazwspólna
wizjamonstrualnychludówprzesuniętychnaantypodyznanegoświata,które
–choćbywporównaniuzewzmiankowanymmanuskryptemBeatusazBurgo
d’Osma–uległyzmniejszeniudocienkiego,marginalnegopasa,otaczającego
dyskglobuodpołudnia.Wtympoluschematycznieprzedstawionoliczne,
wywodzącesięzantykufantastyczneformyludzkie–namapiezpsałterza
30Ibidem,s.43.
31MapęzEbstorfuodkrytowklasztorzebenedyktyńskimw1830roku,jednakzo-
stałazniszczonawczasienalotubombowegowHanowerzew1943roku.Szczegółowy
obrazczerpanyjestzreprodukcjifotograficznych,wykonanychwczasiejejrenowacji
wXIXwieku.Zob.D.Woodward:MedievalMappaemundił,s.307.
32JohnBlockFriedmanopisujerównieżjakojednązmappaemundidziełoniemiec-
kiegokartografaAndresaWalspergera,któremimopewnychnowościodzwierciedla-
jącychrenesansowąjużwizjęświata,czerpanązponownegoodkryciatekstuPtoleme-
usza,utrzymanezostałowśredniowiecznymschemacie.Monstrualnerasylokowane
tradycyjniewAfrycezostałyjednakprzezniegoprzesuniętewregionAntarktyki.Zob.
J.B.Friedman:TheMonstrousRacesł,s.56in.;D.Woodward:MedievalMappaemundił,
s.316.
33DavidWoodwardzwracauwagęnabłądzbytdalekoposuniętejgeneralizacji,we-
długktórejwszystkiemapytypuT-OumieszczająJerozolimęwcentrumświata(Me-
dievalMappaemundił,s.340).Niemniejjednakwprzypadkuwskazanychtrzechnaj-
ważniejszychmappaemundiobserwacjatajestsłuszna(ibidem).
34Por.J.B.Friedman:TheMonstrousRacesł,s.43.
