Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
wNiemczechwysiłkireaktywowanianaukiwydawałysię
zadaniem,któregorealizacjawymagaćbędziepracycałego
pokolenia.Corruptiooptimipessima–stwierdziłwr.1945
ekonomistaWilhelmRöpke,przedkładającswójplanpie-
czołowitejreedukacjiuczonych:„Mówiącogólnie,byłato
prostytucja,któranaszczytnychdziejachnaukiniemiec-
kiejodcisnęłaplamęhańby,stanowiącjedenznajcięż-
szychinajbardziejnieszczęsnyprzykładzbiorowejwiny”.
Słowatenapisałuczony,dlaktórego,trudnowtowątpić,
dobreimięnaukiniemieckiejstanowiłowartośćnaczelną.
Innispośródtych,którzyposiadalimoralnytytułdopod-
jęciadziełareaktywowanianaukiwpowojennychNiem-
czech,opowiadalisięzatym,byoprzećjąnazgołainnym
typieludzi*.
Znakomitetradycjeiosiągnięciasocjologiiorazfilozofii
niemieckiejniezdołałyuchronićichprzedgłębokądepra-
wacją.Niemamypodstawdoprzypuszczeń,żedoszłoby
doniejbezpoparciasiłwrogichinstancjirozumu,posta-
wionychprzezokolicznościhistoryczneusterupotężnego
isprawnegopaństwa.Państwotobyłowstanieuniemożli-
wićczęściuczonychichdziałalność,pozbawiającichwar-
sztatówpracy,niezbędnychśrodków,współpracowników
orazprawadruku.Mogłoonosobiezapewnićkontrolę
nadośrodkamiżycianaukowegoinadaćimpożądaneob-
licze.Alemimotonauczonychhitlerowskichciążyodpo-
wiedzialnośćzaintelektualnerezultatyichpracy,odktórej
niebywajązwalniani.Wynalezienieistosowaniebogatego
asortymentuzachętdoomijaniaprawdy,naginaniafak-
tów,fałszowaniaustaleńnaukowych,nieusprawiedliwia
*„EsmusseinMenschentypgeschaffenwerden–mówiłwr.1946
AlexanderMitscherlich–derüberhauptwiederfähigistmitder
Weltzusprechen”.
12
