Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Słowowstępne
mającegowyraźneakcentyperswazyjne.Drugąodsłonętegoodcinkamyślowej
podróżystanowiutrwalonaprzezcudzoziemskichprzybyszówsceneriazanie-
czyszczonychterenówiokolicmiejskichówczesnejRzeczypospolitej,obrazy
karczemoferującychuwłaczającewarunkilokaloweibytowe,wzbudzającenie-
smakobcychprzybyszówszlacheckiepraktykiucztowania,atakżepoświadcze-
niazastraszającegobrakuhigienyiczystościwdomostwachorazichotocze-
niu.Następnaścieżkaprowadziprzezosiemnastowieczneporadnikimedyczne
wcałościpoświęconeprzyszłymmatkom.Rady,zaleceniaiprzestrogibezpo-
średniodotyczącekobiecegoświatawokresieciąży,poroduipołogu,udzielane
przezpolskichlekarzywceluzapewnieniawłaściwejopiekimatceidziecku,
przybliżająwsposóbprofesjonalnyijasnyznamiennądlatychdoświadczeń
sferęemocji,potrzebizagrożeń.Zagadnieniamedycznesąteżpodejmowane
wkolejnymrozdziale—wrazzReginąSalomeąPilsztynową,pierwsząpolską
lekarką,kobietąonieustępliwymcharakterze,Czytelnikmaszansępoznaćrea-
liajejżyciawobcej,tureckiejkulturze.Chociażpoczątkowocodziennaegzysten-
cjaimedycznapraktykawymagałyodniezależnejPolkidostosowaniasiędo
regułegzotycznejrzeczywistości,Turcjaostatecznieokazałasiędlaniejbardziej
życzliwaniżkrajlatdziecinnych.
Wludzkichsprawachtegoświatazakorzenionajestrównieżlekturowa
woltapodróżnawpostaciproponowanejwyprawyzosiemnastowiecznym
bernardynemWenantymTyszkowskimwprzestrzenieeschatologiczne,które
odwiekówpobudzająludzkąwyobraźnię,awprzypadkusytuowanychwsfe-
rzepodziemnejkrainspowitychwiecznymmrokiemniezmienniesąźród-
łemduchowychrozterekilęków.Zarysowanasceneriaczyśćcowo-infernalnej
topografiipozwoliuchwycićniciłącząceteprzedstawieniaztradycjąbibliną
ibarokową,azarazemzpostawamispołecznymiiwyobrażeniami,którepozo-
stawaływopozycjidopostulatówideowychoświecenia.Powracajączzaświa-
tów,Czytelnikmożewkroczyćwrealiaoświeceniowejepikiheroicznejiheroi-
komicznej(takichautorów,jak:IgnacyKrasicki,TomaszKajetanWęgierski,
DyzmaBończaTomaszewski,JanPawełWoronicz,NikodemMuśnicki,Jędrzej
Świderski,JózefFranciszekKrólikowski,KonstantyGaszyński,KajetanKoź-
mian),abyzaznajomićsięzróżnymisposobamiwpływaniaistotnadprzyro-
dzonychnabohaterówidostrzecpowiązaniatychzabiegów,którewynikały
zodmiennegoniżwantycznejtradycjieposuświatopogląduiztendencjido
wyjaśnianiazjawiskprzezodwołaniesiędoprawnatury.Pozwolitozobaczyć,
jakkształtująsię,powtarzająiprzekształcajązwiązaneztymproblememkon-
wencjonalnemotywypoetyckie—jakfunkcjonująwkonkretnychutworach,
kiedymogąbyćtraktowaneflserio”,akiedystanowiąjedynieelementgry
literackiej.
9