Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Słowowstępne
Dalej,dlaodmiany,wędrówkaprowadzidoprzedstawionychprzezMiko-
łajaJaśkiewiczaobrazówmiastaiwsi,tuukazanychzperspektywydoświad-
czeńsensualnych.Skupienieuwaginametodachdeskrypcjitychdwóchprze-
strzeni—miejskiegostylubyciaimodeluwiejskiejegzystencji—pozwolibliżej
poznaćprzejawyiocenićskalęoddziaływaniapopularnegowdobiestanisła-
wowskiejmituantyurbanistycznego,którypozostawałwzgodziezówczes-
nymipoglądaminatematodkrywaniaświataprzezzmysły.
Ostatnijużetapoświeceniowegoszlakupodróżnegorozpoczynasięod
poznawaniautrwalonychwrękopiśmiennychzapisachrozlicznych,dalekichod
ideałuobrazówdawnejWarszawy,stanowiącejprzestrzeńcodziennegożycia
jednegoztamtejszychtwórców—StanisławaKostkiPotockiego.Wlicznych
odsłonachukazanesąportretymieszkańcówstolicy,ichobyczajeimentalność,
konkretnemiejsca,zjawiskaiwydarzenia—wopisachwyposażonenajczęściej
wrysyznamiennedlasatyry.Doeuropejskiegocentrumosiemnastowiecznego
świataprowadzizkoleiwspomnieniowanarracjaHenriety-Luizyd’Oberkirch,
przedstawicielkirodualzackiego,którejniezachwycałoflmiastoświateł”nad
Sekwaną.Obserwując,jakwysokourodzonadamazprowincjiczułasięwsto-
licy,cojąpasjonowało,acoodstręczało,jakreagowałananoweidee,którymi
żyłParyż,FrancjaicałaEuropa,możnawejrzećwstanświadomościkulturo-
wejorazspołeczno-filozoficznejfrancuskiejarystokratkiwprzededniuwybuchu
WielkiejRewolucjiFrancuskiej.Domknięciewędrówkipoświecieoświeconych
dokonujesięnautrwalonymwzapiskachpamiętnikarskichszlakupodróżnym,
któryupoczątkównowegostuleciazDzikowapodTarnobrzegiemprowadził
WalerięzeStroynowskichTarnowskądoItaliiizpowrotem.Uwagaskupiasię
tunasferzegłębokichosobistychuczućimyśli,którymiwczasiezagranicz-
negowyjazdumłodahrabinanieustannieuobecniałapozostawionąwkrajunie-
spełnarocznącóreczkęRozalię.Utrwalanepodczaswielomiesięcznejwędrówki
wformierelacjipodróżniczejdoznania,atakżeprzeżyciaautorkiprzybliżają
jejemocjonalnąorazduchowąwrażliwośćizaświadczająoszczerościwyznań
—dotyczącychnawetsprawiuczućnajbardziejosobistych.
Pozapoznaniusięztądeskrypcją,którastanowiwyraźnyzwiastunnowych
tendencji,jakiewanalogicznymtypieprzekazówrozwinąsięjużniebawem,
wpierwszejpołowieXIXstulecia,czaswkroczyćwrealiawykreowanemocą
romantycznejwyobraźniwostatnimjużodcinkuanonsowanejpodróży.Orest
Somow,rosyjskipisarznowegookresu,wprowadzaCzytelnikawsferępra-
dawnychukraińskichwierzeńiobyczajów,przedstawiającbogatąsymbolikę
świata,wktórymdziewczynazluduwskuteknieszczęśliwejmiłościginie
wodmętachDniepru,anastępnieulegaprzemianiewdemonicznąfeminę
—rusałkę.Możliwestajesięrozpoznaniepozatąfabułątanatologiczno-
