Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
RomanDąbrowski
Słowacki,podkreślającdobitniefakt,żegeniuszniemożebyćzwykłym
kopistąnatury,wyjaśniatękwestięnastępująco:
Naturawswoichszczególnychtworachtakjestdoskonałą,żezawo-
dziwszelkieusiłowaniadowcipu,igeniuszbyłbyniezmiernieodniej
niższym,gdybysobieniezamierzał,tylkowiernejejdziełprzeobra-
żenie.
E.Słowacki:Teoriasmakuwdziełachsztukpięknych,s.22
Wnaturzedostrzegaonjednaktakżewady,oczywiście,zpunktuwidze-
niareguł,którymiwinienkierowaćsiętwórca,aodnajdywanychprzezeń—
dodajmy—równieżwniejsamej.Owanaturabowiem:
Mającinnezamiaryiważniejszecele,niewszystkimnadajedosko-
nałąproporcję,niewszystkimprzyzwoitąrozmaitość,winnych,
jakbyniedokończonych,nieupatrujemypotrzebnejjednościicałości.
E.Słowacki:Teoriasmakuwdziełachsztukpięknych,s.22
Tutaj,wedługSłowackiego,znajdujesięgłówniepoledziałaniaartystycz-
negogeniuszu,któregoaktywnośćmimetyczna,nakierowananaogólnepra-
widłaizastępowanieprawdyprawdopodobieństwem,przyjmujewzwiązku
ztymokreślonycharakter:
Geniuszwięcwswoichtworachzamierzasobienaśladowaćnaturę,
aletylkowjejsposobachpowszechnych,wjejdążeniudojednej,
pięknejizupełnejcałości,niemazaśprzyczynyanipobudki,prze-
obrażaćikopiowaćjejdziełaszczególne,wktórychmusiałbybyćniż-
szymodwzorówswoichinowejrozkoszy,nowegonaludziachnie
mógłbysprawićwrażenia;tojestgeniuszwnaśladowaniachswo-
ichnietrzymasięprawdyrzeczywistej,aletylkopodobieństwado
prawdy;niewyobrażarzeczytakimi,jaksąwistocie,aletakimi,jak
byćmogą.
E.Słowacki:Teoriasmakuwdziełachsztukpięknych,s.22
Nadajezatemtwórcanaturze—jakbyśmymoglitoująćznaszejperspek-
tywy—artystycznewaloryzgodneogólniezestetycznąteoriąklasycyzmu.Sło-
wackiwyjaśniarównież,żenaśladowanieniejesttożsamezdokładnymkopio-
waniemkonkretnegowzoru,artystadążybowiemdostworzeniatakiegodzieła,
flktórebywzórprzypominało,leczniebyłokonieczniewewszystkichczęściach
ściśledoniegopodobnym”(Teoriasmakuwdziełachsztukpięknych,s.22).Trzeba
