Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KiedyprzyjrzymysiętekstomkanonicznychmyślicieliEuropy,
odpresokratykówpopoststrukturalistów,zobaczymy,jakję-
zykświętujeunich-ukażdegoniecoinaczej.Językifilozofii
orazświętującewinnysposóbjęzykiliteraturyinaukiniesą
łatwozrozumiałedlaludziużywającychtylkopowszedniego,
nieświętującegojęzyka,właśniedlatego,żewtychjęzykach
słowawypadajązeswoichzwyczajnychuzusów,niekiedyzaś
niemajązniminicwspólnego.Światświętującegojęzykanie
jesttożsamyzeświatemjawiącymsięwcodziennymoglądzie
iwkliszachuzusu.MetonimiaWittgensteinatrafnieoddajeistot-
nącechęniepowszednich,nświątecznych”praktykjęzykowych,
zapomocąktórychpewnegrupyludziusiłująwykroczyćpoza
sferępowszedniegocodziennegodoświadczeniaikomunikacji.
Świętującyjęzykwyrzucaumysłyswoichużytkownikówpoza
Lebensweltipozwalaimzobaczyćświatinaczej.
Kiedyjęzyknieświętuje,wykonujeswojenaturalneza-
dania:przekazujepowszechnestanymentalneiemocjonalne,
opisujeświatcodziennegodoświadczenia,performujesytuacje
ipraktykispołeczne,utrzymujewtrwaniuidziałaniuludzkie
gromady.Natomiastkiedyświętuje,pojawiająsięwokółnie-
goproblemynietylkofilozoficzne,lecztakżekomunikacyjne.
Odbiorcyprzekazówsformułowanychwświętującymjęzyku
zazwyczajzadająpytaniencotoznaczy?”.Ujmująctęfiguręod
stronynegatywnej,możnazauważyć,żeświętującyjęzyknie
robitego,codoniegonależy,próżnuje,lenisię-leczwtym
próżnowaniuwytwarzanowejakości3.
3MożliwośćtakiegoodczytaniadałsamWittgenstein,wskazującjako
angielskiodpowiedniktejfrazysłowanwhenlanguageidles”(zob.Ba-
ker,Hacker,dz.cyt.).Jednakniemieckiczasowniknfeiern”maniewiele
wspólnegozangielskimnidle”,ponieważjegogłównymznaczeniemjest
nobchodzenieuroczystejokazji”,anpróżnowanie”jesttutylkookoliczno-
ściątowarzyszącą(widaćjąnp.wpolskimsłowienfajrant”).BakeriHacker
idązaznaczeniemnidle”,coprowadziichdowniosku,żedlaWittgen-
steinanświętowaniejęzyka”poleganajałowympowtarzaniunazwyrzeczy
iwskazywaniutejrzeczy.Pomijająkwestię,wjakisposóbmiałybyprzytym
powstawaćproblemyfilozoficzne.PonieważWittgensteinpisałDociekania
poniemiecku,uznajęzapodstawęrozumieniaczasowniknfeiern”.
13
