Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Symboleispołeczeństwo
23
niastrategicznegoużyciasymbolizmuijegościsłegopowiązaniazdra-
maturgicznymwymiaremżyciaspołecznego.
Tak,jakniemainnegosposobukonstruowaniapolityki,jaktylko
zapomocąsymbolizmu,takniemawistocieinnejmożliwości,jak
zapomocąsymbolizmukonstruowaniaspołecznejrzeczywistości
wogóle.Ważnejest,abyuwzględniaćistotnąfunkcjęreferencyjnąsym-
bolizmu,bowiemniejednokrotniemówisięoaktachsymbolicznych
jakojakiejśniepełnejrzeczywistości.Częstoteżwjęzykupotocznym
używasięokreśleniafisymbolicznynwodniesieniudoczegośjakby
niewpełnirzeczywistego,znikomego,czymałoważnego,jakprzy-
słowiowyfigestwyłączniesymbolicznyn.Takiepotoczneużycieokre-
śleniafisymbolicznynprzesłaniaistotnefunkcjesymbolizmuspołecz-
nego,jakkonstytuowanie,konserwowanieitransformowanieporządku
społecznego.Symbolizmspołecznymaswąobiektywność(teza5).
Czytowspołeczeństwiefeudalnym,gdziehierarchicznepodporząd-
kowaniestanówjestkomunikowanesymbolicznie,czywspołeczeń-
stwiedemokratycznym,koniecznajestsymbolizacja-wostatnim
przypadkuideirównościludzi39.
NeilSmelserzwracauwagę40,żejeśliwsocjologiiXX-wiecznej
mowabyłaospołeczeństwie,tochodziłogłównieonaródipaństwo.
Wtymmiejscunależałobyosłabićwyjściowesformułowanie,odnoszące
siędozaniedbaniaproblematykisymbolicznejkonstytucjispołeczeń-
stwa,gdyżnatematsymbolizmuwkonstruowaniupaństwainarodu
napisanodużo,odwołującsięprzytymdokategoriimituirytuału,
wynajdywanychtradycjiiprzedstawieńsymbolizmuwładzymonar-
chicznej,republikańskiejczydemokratycznej.EliaswRozważaniach
oNiemcachosymbolachzbiorowościnarodowychpisał,iżpozwalają
natworzenieemocjonalnychwięzijednostekzezbiorowością,gdyżfinie
wymagajążadnychodwołującychsiędofaktówwyjaśnień.Symbole
temożnainależytraktowaćjakoznajdującesięwcentrumwspólnego
systemuprzekonań,absolutnewartości,któreobowiązująbezżadnych
39A.M.Whitehead,Symbolism.ItsMeaningandEffect,dz.cyt.,s.62.
40N.J.Smelser,ProblematicsofSociology,UniversityofCaliforniaPress,Berke-
ley1997.
