Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rozwojuwłasnejdyscypliny:wjejnakierowaniunaznaczeniaświatażycia
codziennegodostrzegającfunkcjępoznawczą,misjęterapeutycznązaśprze‑
czuwającwodkrywaniupsychokreatywnychrólśrodowiskaprzesłoniętych
przezkonwencjęspołecznąizredukowanądoujęćmodelowychnaukę.Po‑
stulatutrwaleniaowegospektakluprzestrzeniwymagazatemporzuceniaam‑
bicjiwyjaśnianiazawszelkącenęisprowadzasiędoDiltheyowskiejsenten‑
cjinprzyrodęwyjaśniać,historięrozumieć”,cowpraktycemiałobyoznaczać
ograniczeniesiędofazopisuoraz(intuicyjnego)rozumienia.Jużnapozio‑
mieopisudajejednakosobieznaćheterogenicznośćrefleksjinadziemskim
domemczłowieka,którywjegoDaseinprzejawiasięwnieuporządkowanym
itrudnomierzalnymstrumieniuwyobrażeńorazpostawpercepcyjnych,nie‑
opisywalnychprzezjednątylkonaukęimetodę(dośćwspomniećoniewyzy‑
skanychtudotądwpełnimożliwościachpsychologii,naprzykładekologicz‑
nejczyśrodowiskowej).Kiedywięcwobroniepłynnościdoznańnastyku
środowiskaludzkiegoiziemskiegoprzywołujesiętezęE.Hallaokulturowej
nieoznaczoności(chwilowejjedynieprecyzjinajednymzaledwiezpozio‑
mówanalizydanychkulturowych),relatywizacjaczynnościobserwacjiijej
doniosłośćstająsięoczywiste,wpisującsiętuwogólnenastawienienaświat
przeżyć,aniestrukturymaterialnejczyglobalnychprocesówkolektywnych.
Stądwynikałabypopularnośćbadańankietowych,otwierającychdrogędo
zrozumieniawspólnotydoświadczeńosobistych,niekonieczniewerbalniear‑
tykułowanych,ajużnapewnonienarzucającychodgórnejwizjiusytuowania
podmiotu.Jegorelacjazesferąrzeczowąstanowiłaby,nawiasemmówiąc,
trzonrozważańnadgranicamipodmiotowejwolnościwczasoprzestrzennym
miejscu,takprzecieżbliskiejegzystencjalistom
38
.
Nacisknasubiektywną(indywidualnąigrupową),życiowądoświad‑
czalnośćmiejsca,niezaśjegokategoryzowaniewniemożliwychpozapo‑
zycjonowaniem(określaniempołożenia,itoniedokładnymwobecmożliwej
rozciągłości)definicjachstanowisednowszystkichpróbsystematyzacjikono‑
towanychwtejsferzepojęć.Wyłączywszyprzedstawionewcześniejspostrze‑
żeniaLukermanna,zanajkonsekwentniejdotądzrealizowanąwizjędystrybu‑
cjistosownychterminówwypadauznaćprzypadającenanklasyczny”okres
rozwojugeografiihumanistycznejodkryciatypologizująceE.Relpha
39
.Ich
senssprowadzasiędousytuowaniakategoriimiejscawramachodrębnych
poziomówklasyfikacjiprzestrzeninapierwotną,percepcyjną,egzystencjalną
(wtymświętąigeograficzną),architektonicznąiplanistycznąorazabstrakcyj‑
38
Por.naprzykładCh.vanPaassen:Geografiaczłowiekawświetleantropologiiegzy‑
stencjalnej.Tłum.W.Świtalski.W:nPrzeglądZagranicznejLiteraturyGeograficznej”.T.3:
Wybranepodstawyfilozoficznegeografiiwspółczesnej.Red.K.Dramowicz.Warszawa1979,
s.143―176.
39
E.C.Relph:PlaceandPlacelessnessł,rozwinięciew:J.Eyles:SensesofPlace.
Warrington1985.
25
