Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zarównowizjanaturalistyczna,jakiesencjalistycznaorazegzystencjalno-
-personalistyczna.Jakopolerelacjiprzedmiotowo-podmiotowychwpozna‑
niu,życiuspołecznymitwórczościkulturatakzakreślonadałabysięopi‑
saćfenomenologicznie,azinterpretowaćsemiotycznie―npoznanie,czyn,
dziełoprezentująlubreprezentują(cośoznaczają:wskazują,przywołują,
odsyłajądowskazywalnegolubprzywoływalnego)”
2
.Wtrójaspektowym
pojmowaniukulturykształtowaneprzezjejaktywnośćzjawiskacywiliza‑
cyjne(poznawcze,społeczne,twórcze―zobszarówsztuki,religii,oby‑
czajowości,politykiitd.)mogłybyzostaćusystematyzowanewróżnychpo‑
rządkachrelacyjnychmetodąfenomenologiczno-semiotyczną,stanowiącą
nmetodęontologiikultury,czyliopisudynamicznegopolabytówintencjo‑
nalnych”
3
.Jakojeszczebardziejuniwersalnerysujesięzałożeniewcharak‑
terzepierwotnejpodstawysystemunsytuacjikulturowej”człowiekawjego
podmiotowychmożliwościachiwrazztymczystoontologicznegopojęcia
kulturyjakoprojekcjisensówtegonczystego”iabsolutniewyjściowego
stanu.Tuzkoleinależałobywyznaczyćkonfiguracjępotencjalnieludziom
dostępnychzasadiwarunków(njak”,czyliumowniearche)orazcelów
ipowinności(nkuczemu”,czylitelos),bywwymiarzearche-iteleolo‑
gicznymokreślićstatuspodwójnegonawiązaniadotychczynnikówkażdej
ludzkiejjednostki―dźwigającejowądwukrotnąróżnicę.Definicjakultury
wiązałabysięzprzytoczonymdynamicznymodniesieniemdodualnościar‑
cheitelos,aniezużytkowymipojęciaminkulturowejantropologii”
4
.Pełnię
potencjitaktworzącegosiebieiśrodowiskobytuodsłaniałybywstopniu
najwyższymdwafenomeny―mowyorazmoralności(nkażdyznajakiśję‑
zykiwiecodobre”),waktachmowyiwartościowaniabowiemobecnajest
energiawyjaśnianiaiprzekształcaniaświatawjegozjawiskowo-czasowej
zmienności(nczłowiekmówiiocenia;więcej:jesttym,którymówi,itym,
któryocenia”
5
).
Dyskredytowananiecoprzeztenpunktwidzeniaklasycznaantropologia
kultury(czyteżantropologicznafilozofiakultury)owewzniosłeepistemolo‑
gicznenco”injak”przekładanapraktycznezagadnieniakomunikacyjneipsy‑
chospołeczne:pamięć,refleksję,rozumienie,interpretację,prawdęczysens
6
.
Pojawieniesięznaczącegoodgałęzieniascjentystycznejantropologiikogni‑
2
J.Gułkowski:Oistocieinaturzekultury.W:Cotojestfilozofiakultury?Red.Z.Ro‑
sińska,J.Michalik.Warszawa2006,s.46.
3
Ibidem,s.34.
4
Por.K.Okopień:Tezyoontologiikultury.W:Cotojestfilozofiał,s.97,98,100.
Por.takżeB.Olszewska-Dyoniziak:Człowiek―kultura―osobowość:wstępdoklasycz‑
nejantropologiikultury.Kraków1991.
5
K.Okopień:Tezył,s.101.
6
Por.Z.Rosińska:Filozofiakulturyjako„filozofiasprawludzkich”.W:Cotojest
filozofiał,s.108,123.
36
