Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
strzenistajesiędojmujący”
54
,alboudowodnić,zjakiejprzyczynygeome‑
trycznymkształtemznanychmiejscoograniczonejwielkościjestscentralizo‑
wanaformakolista.Ch.Norberg-Schulzdrugiztychproblemówtłumaczy,
nawiasemmówiączręcznie,powołującsięnaopinięK.Jaspersaonokrą‑
głych”stereotypizacjachkażdegobytuiłączącjezkonotacjamizamknięcia
orazbliskości,atakżezdomniemaniemkoncentracjiznaczeńwewszelkich
formachscentralizowanych
55
.
Gdybynawetpostaraćsięzsumowaćinterpretacyjnezabiegiwobecrze‑
czywistościempirycznejwkategoriachtopognostycznychczyszerokorozu‑
mianychfenomenologiczno-percepcyjnych,nieudałobysięjakościowozse‑
mantyzowaćpojęciageniusloci,przezsamychgeografówhumanistycznych
traktowanegozwykleaksjomatycznie,awnajlepszymraziezodesłaniemdo
niesprecyzowanychuczućtopofilnych(topofobicznych)odsłanianychnaj‑
częściejwświadectwachartystycznych.Wydajesięwszelako,żenaużytek
opisuróżnorodnychsymbolizacjiowychlociwświadomościintersubiektyw‑
nej(którytocelprzyświecadalszymfragmentomniniejszegostudium)bar‑
dziejprzydatnaoddiagnostykiemocjonalno-psychologicznejbyłabywolna
odnadintuicyjnościepistemologicznawykładniapojęcia.Formułującjątraf‑
niezużyciemgniazdsemantycznychnazywania,wyrażaniaitranscendowa‑
nia―napodstawietekstuW.C.Williamsa,T.Sławekkonstatuje,żeistota
nduchamiejsca”jakoformymyśleniawypływałabywłaśniezkonieczności
nowegonazywaniaświatawrezultacieredefinicjiwłasnejwnimobecności
orazdoskonaleniasposobówjegorejestracji(Blake’owskieoczyszczeniewrót
postrzegania).Ponownejfiguracjiświatatowarzyszyćmaprzytymrefleksja
krytycznanatematstosowanychprzezpodmiotprocedurpoznawczych.Po‑
szukiwaniegłębokiegoiistotowopodstawowegocharakterudanegocentrum
topicznegojestponadtoprocesemwteleologicznymsensiedaremnym,gdyż
nGeniusniemaswojegostałego,domowegolocatio,ajedyniejestczasowym
podnajemcąmiejsc,locator,amyśleniewjegokategoriachoznaczaprzesu‑
waniesięprzezkolejnemiejsca,przezszeregimiejsc(primoloco,secundo
locoł)wpełniświadomości,żenieznajdziemytakiegowyrażenia,takich
locicommunes,któreraznazawszeuchwyciłybyjegoistotę”
56
.Innymaspek‑
temukazanejmocyowegoduchabyłabyzdolnośćdoprzydawaniaczłowieko‑
wipotencjitranscendowaniadekoncentrowanych/decentralizowanychmiejsc
naznaczonychszczególnością,unoszącgozpoziomunwłaścicielskiego”na
poziomnświadczenia/świadkowania”imipozwalającwnowymświetle
spojrzećrównieżnapodmiotyzlokalizowanenazewnątrz.Geniustenbyłby
zatemwrównejmierzendoświadczeniemsur-przestrzeni―dochodzeniem
54
Yi‑FuTuan:Przestrzeńimiejsceł,s.75.
55
Por.Ch.Norberg-Schulz:Bycie,przestrzeńł,s.20.
56
T.Sławek:„Geniusloci”jakodoświadczenie.Prolegomena.W:„Geniusloci”ł,
s.10,por.równieżs.8―9.
31
