Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
skojarzeniemmiędzy
signifiant
i
signifié
–abymócpotemprawomocnie
przenieśćwszystko,cowiemyoznaczeniu,nasferęsymboliczności;
iuznającwprawdzieistnieniesymbolicznościniejęzykowej,postrzegaćcałą
symbolicznośćnawzórjęzykowości.Takierozumowanie,byćmożeukryte,
leży,moimzdaniem,upodstawniedawnejekspansji„semiotyki”.Natakim
utożsamieniutracisięjednakwdwójnasób.Albowiemznaczenieniejest
skojarzeniemtakimjakinne:skojarzenieimplikujemożliwośćniezależnego
rozumieniakażdegozkojarzonychbytów;tymczasem
signifiant
istnieje
tylkodlatego,żemajakieś
signifié
–inaodwrót;niesątodwabyty
istniejącekażdyniezależnie,którewjakimśmomenciepostanawiamy
zesobąpowiązać;uniemożliwiamysobiezatemdokładnepoznanie
znaczeniajęzykowego,jeżelichcemyzniegozrobićskojarzenie.
Równocześnieukrywamyswoistycharakterprocesówsymbolicznych,
narzucającimkategoryzację(lub–wmniejszkodliwymwypadku
–terminologię)właściwąmowieiznaczeniu;bonawetjeślipoczyniliśmy
napoczątkuustępstwo,wlewającsymbolicznąwodędowinaznaczenia,
toitakrzutujemypóźniejswoistecechyjęzykanacałkiemodrębnąsferę
symboliczności.Nieustannemówienieo„języku”io„znaczeniu”możliwe
jestwięctylkowtedy,gdypozbawimyteterminyichswoistej(ijedynej
interesującej)treści.
Znak,symbol
Tokażenamwrócićdoproblematycznejparyznakuisymbolu.
Możnabynajpierwzastanowićsięnadtrafnościąichdotychczasowych
opisów.
Teorianajbardziejrozpowszechniona,odPlatonadoSaussure’a,upatruje
różnicyjedyniewumotywowaniu–tuobecnym,tambrakującym;
signifiant
jestlubniejestpodobnedo
signifié
.Tyleżeniesposóbmówić
oumotywowaniu(czyliorodzajuskojarzenia)wwypadkuznaczenia
językowego;porównujesięwięcrzeczynieporównywalne;cowięcej,
umotywowaniemożebyćmniejlubbardziejobecne,mniejlubbardziej
zapomniane;nieprzeszkadzatotemu,abysymbolpozostawałsymbolem.
Innateoria,orówniedawnymrodowodzie,leczktórastałasiępopularna
zwłaszczaodczasuromantyków(paraskładasiętutajczęstoz„symbolu”
i„alegorii”,atadrugazajmujemiejsce„znaku”),upatrujeróżnicy
wniewyczerpalnościsymboluorazwklarowności
ijednoznacznościznaku(lubalegorii).Wtymwypadkuzjednego
znastępstwprocesuczynisięopissamegoprocesu:skojarzeniemoże
bowiemsięwydłużaćwnieskończoność,wprzeciwieństwiedozamkniętego
charakterurelacji
signifiant
––
signifié
;abytojednakzrozumieć,trzeba
najpierwdostrzec,żemamytudoczynieniazeskojarzeniemzaszczepionym
(lubnie)naznaczeniu.
Pojęcieznakubezpośredniego,symboluniebezpośredniego,samowsobie
bardzostare,gdyżwystępowałojużuKlemensaAleksandryjskiego
iświętegoAugustyna,pozwalazatemlepiejrozumiećfakty.Możnabysię
jednakzastanawiać,czymamyjakikolwiekpożytekzsamegoustanawiania
tejpary,skoroimplikujetojakiśbytwcześniejistniejący,którynastępnie
miałbysiędzielićnaznakisymbol.Obatepojęcianiesytuująsięnatej
samejpłaszczyźnieiwgruncierzeczypozostająnieporównywalne.
