Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
13.Zasadyfunkcjonowaniaizakrespublicznegosystemufinansowego
wedługróżnychkryteriów(Sochacka-Krysiak1997,s.69).Dlanaszychpotrzebweź-
miemypoduwagęszczebelzobowiązanydowykonywaniazadańpublicznychwzwiąz-
kuzpełnieniemokreślonychfunkcji.Tefunkcjepozwoląnamokreślićprzedmiot
izakreszadań,dlategowpewnymsensiebędzietoklasyfikacjapodmiotowo-przed-
miotowa,ztymżeniebędziemyjejodnosićdorożnychpodziałówwydatkówpub-
licznych,gdyżtesąanalizowanewnastępnychrozdziałach.
Przyjmujączatemtakokreślonekryterium,zadaniapublicznepodzielimynadwie
grupy:
•zadaniapaństwa,
•zadaniasamorząduterytorialnego.
Zadaniapaństwasązwiązanezistnieniemstrukturorganizacyjnychiadmini-
stracjipaństwaszczeblacentralnego(rządu,urzędów,instytucji).Zadaniasamo-
rząduterytorialnegozostałypowierzonejednostkomsamorząduterytorialnegodzia-
łającymnaokreślonymterytorium.Wpolskichwarunkachsątozadania:gmin,
powiatówiwojewództw.Wpaństwachfederalnych(związkowych)zadaniapubliczne
wykonująteżposzczególnekrajezwiązkowe(landy,stany,kantonyitp.)(Borodo
2000,s.25).
Zadaniapaństwasąbezpośredniozwiązanezokreślonymiformamiidziedzinami
jegoaktywności,tzn.zpełnieniemfunkcji:
•publicznych,
•społecznych,
•gospodarczych.
Państwopełnifunkcjepublicznesensustrictowtakichtradycyjnychdziedzinach,
jakadministracjacentralna,bezpieczeństwopubliczne,obronanarodowa,wymiar
sprawiedliwości,reprezentowaniepaństwanazewnątrz,utrzymywanieurządzeń
infrastruktury,ochronasanitarna,ochronazasobównaturalnych.Pełnienietych
funkcjijestobiektywnąkoniecznością,wynikającązistnieniaspołeczeństwaoraz
instytucji,któreonotworzy.Natomiastniewykonaniezadańwwyżejwymienionych
dziedzinachmożezagrażaćegzystencjispołeczeństwaipaństwa(Owsiak2005b,
s.7).Funkcjepaństwamożnateżwiązaćzistnieniemikoniecznościązaspokajania
potrzebocharakterzezbiorowym(obokindywidualnych),którychpodmiotemjest
społeczeństwojakocałośćlubgrupaosób,np.ludziestarzy,dzieci,grupazawodowa
(Głąbiński1925,s.169).Potrzebyte,wodróżnieniuodpotrzebindywidualnych
zaspokajanychzapośrednictwemrynku,charakteryzująsiętym,żeprywatniprzed-
siębiorcyniemająwystarczającychbodźcówimożliwościpodejmowaniainicjatywy
wzakresieichzaspokojenia.Wobectego,znaturyrzeczy,obowiązkiwtymzakresie
przejmujepaństwo(por.Samuelson,Nordhaus1995,s.92orazElementy...2001,
s.18–21).
Realizacjazadańpaństwawymagazgromadzeniaodpowiednichśrodkówpienięż-
nychwcelusfinansowaniaichwykonania(utrzymaniasądów,policji,wojskaitp.).
Państwowzasadzienieprowadzidziałalnościprodukcyjnejbędącejźródłemdo-
chodów,musiwięcsięgaćdodochodówinnychpodmiotów,ograniczająctymsamym
możliwościzaspokajaniaichindywidualnychpotrzebkonsumpcyjnychiinwestycyj-
nych.Powstajezatemproblemwyboruzakresuiintensywnościzaspokajaniapotrzeb
