Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
CzęśćI.Systempodatkowy.Charakterystykaogólna
rozwójrolnictwa,przemysłu,handlu,wymianymiędzyregionamiikrajami.
Pieniądzumożliwiłzaśprostysposóbpoborudaniny,zapewniającymożli-
wośćwykorzystaniazebranychśrodkówwdowolnymmiejscuiczasie.Wwy-
nikutychzmianpodatekstałsiępodstawowymrodzajemdaninypieniężnej.
Wrazzopłatamiicłamistanowidodziśgłówneźródłodochodówbudżetu
państwaibudżetówlokalnych.Możnazatempowiedzieć,żepojawieniesię
podatkówwsystemachgospodarczychwynikałoztrzechprzesłanek:
-popierwsze,powstaniawłasnościprywatnejipojawieniasięwzwiązku
ztymkategoriipodatnikareprezentującegowłasnośćprywatną;
-podrugie,powstaniainstytucjipaństwa;państwojakopodmiot
uprawnionydonakładaniapodatkówtworzyramysystemupodatko-
wegoobowiązującegonajegoterytoriumwokreślonymczasie;
-potrzecie,pojawieniasięźródłazapłatypodatku;zekonomicznego
punktuwidzeniajesttodochód,którystanowipodstawoweźródłoza-
płatypodatku3.
Wpolskiejliteraturzefinansowejwyrażanyjestpogląd,żepodatekjestin-
stytucjąprawno-ekonomiczną.Podatekjakokategoriaekonomicznaoznacza
przejęcienarzeczpaństwalubzwiązkupublicznoprawnegoodpodmiotów
impodporządkowanychczęściichprzychodów,dochodówlubmajątku4.
Branajesttutajrównieżpoduwagęrolapodatkówwmechanizmiegospodar-
czym,badanajestwspółzależnośćmiędzypodatkamiacenami,kosztami,
płacami,zyskiem,stopąprocentowąitd.5
Zprawnegopunktuwidzeniapodatekjestabstrakcyjnymstosunkiempraw-
nym.Maprzytymswojecharakterystycznecechy,którepozwalająodróżnić
goodpozostałychświadczeńpublicznoprawnych.Prezentowanewliteratu-
rzeprzezróżnychautorówdefinicjepodatku,mimożeróżniąsięodsiebie,
jednakzawszewskazująnaniezmienne,stałecechypodatku6.
Podatekjestświadczeniempieniężnymnarzeczpaństwalubinnego
związkupublicznoprawnegoocharakterzeprzymusowym,powszech-
nym,bezzwrotnyminieodpłatnym,pobieranymnapodstawieodpowied-
nichprzepisówprawa.
3G.Krasowska-Walczak,Finansepubliczne,Poznań1997,s.142.
4A.Gomułowicz,J.Małecki,Podatkiiprawopodatkowe,Warszawa2013,s.112.
5C.Kosikowski,E.Ruśkowski,Finanseiprawofinansowe,Warszawa1994,s.139.
6H.Reniger,Dochodypaństwowe,Warszawa1955,s.10;J.Kaleta,Gospodarkabudżetowa,
Warszawa1985,s.110;J.Głuchowski,J.Patyk,Zaryspolskiegoprawapodatkowego,Warszawa
2011,s.11;N.Gajl,Modelepodatkowe.Podatkiobrotoweiinneformyobciążeńpośrednich,War-
szawa1995,s.11;B.Brzeziński,Prawopodatkowe,Toruń2000,s.25;R.Mastalski,Prawopodat-
kowe,Warszawa2016,s.3in.;P.M.Gaudemet,J.Molinier,Finansepubliczne,Warszawa2001,
s.407;Z.Ofiarski,Prawopodatkowe,Warszawa2006,s.10;Zarysfinansówpublicznychiprawa
finansowego,red.W
.Wójtowicz,Warszawa2017,s.152.
