Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdziałpierwszy.Istotapodatku
19
Definicjatawskazujenastałecechypodatku,podstawoweikoniecznedla
ustaleniajegotreściicharakteru,jednocześnieodróżniającegoodinnych
świadczeńpublicznoprawnych.
Podatekjestświadczeniemprzymusowym,nakładanymprzezpaństwojed-
nostronnie.Ponadtotaknałożonypodatekmożebyćprzymusowowyegze-
kwowanyprzezuprawnionydotegoorganadministracjifinansowejpań-
stwa.Stosunekmiędzypodmiotemzobowiązanymdouiszczeniapodatku
apodmiotemuprawnionymdojegonakładaniajeststosunkiempodporząd-
kowania.Wynikabezpośredniozwładczychuprawnieńpaństwalubinnych
związkówpublicznoprawnych7.
Cechatapozwalaodróżnićpodatekodświadczeńdobrowolnychnarzecz
państwa,jaknp.odkredytówczypożyczek.Wyjątkowomogąmiećmiejsce
pewneformysamoopodatkowania,wktórychokreślonagrupapodmiotów,
nieuprawnionadotworzeniaobowiązkówpodatkowych,podejmujedecyzję
odobrowolnymobciążeniusięwpłataminarzeczbudżetu.Świadczeniata-
kieniemająjednakcharakterupodatkowego,ponieważniesąaktemwoli
państwainieopierająsięnaprzymusiepaństwowym.Mogąnatomiastopie-
raćsięnaprzymusiefaktycznym(moralnym,ekonomicznym,politycznym),
leczniesankcjonowanymprzezpaństwoinieznajdującymochronyprawnej
państwa8.Przykłademtakiejsytuacjijestmożliwośćsamoopodatkowaniasię
mieszkańcówgminy.Zgodniezart.54ustawyz8.03.1990r.osamorządzie
gminnym(Dz.U.z2020r.poz.713)dochodamigminymogąbyćwpływy
zsamoopodatkowaniamieszkańców.Samoopodatkowaniemożenastą-
pićwyłączniewdrodzereferendumgminnego,określonegowart.2usta-
wyz15.09.2000r.oreferendumlokalnym(Dz.U.z2019r.poz.741zezm.).
Samoopodatkowaniesięmieszkańcównacelepublicznemieścisięwzakre-
siezadańikompetencjiorganówgminy.Celeteorazzasadysamoopodatko-
waniamusząbyćokreśloneprzedprzeprowadzeniemreferendum.Referen-
dumprzeprowadzasięzinicjatywyradygminylubnawniosekconajmniej
10%uprawnionychdogłosowaniamieszkańcówgminy.Referendumjest
ważne,jeżeliwzięłownimudziałconajmniej30%uprawnionychdogło-
sowania.Wynikreferendumgminnegowsprawiesamoopodatkowaniasię
mieszkańcównacelepublicznejestrozstrzygający,jeżelizasamoopodatko-
waniemoddanoconajmniej2/3ważnychgłosów.
Podatekjużzapłaconyniepodlegazwrotowi.Przekazanieśrodkównarzecz
państwadobudżetujestostateczneidefinitywne.Natomiasttaogólnacecha
niemazastosowania,jeżelipobraniebyłoniezgodnezprawembądźbyłoźle
7R.Wolański,Opodatkowaniemałychiśrednichprzedsiębiorstw,Warszawa2002,s.52.
8C.Kosikowski,E.Ruśkowski,Finanse...,s.140.
przymusowość
bezzwrotność
