Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BOLESŁAWM.ĆWIERTNIAK
jejautoradookreślonejkoncepcjiprawa89.Możnateżwskazaćnacoraz
poważniejszedziśzastrzeżeniazgłaszanewliteraturzeteoretycznopraw-
nejcodosamychkoncepcjiwielopłaszczyznowych90.
Przydatnośćpraktycznaomawianejdefinicjirównieżniewydajesię
zbytduża91,zdecydowaniezaśmniejszaoddefinicjistandardowychpra-
wapracy,którymmożnawróżyćdługielatadalszegofunkcjonowania.
89W.Sanetrapiszetuwliczbiemnogiej–okoncepcjach(Prawopracy.Zarys...,s.17
in.).Trudnoocenić,którą(które)znichautoruznajezapodstawęswojejdefinicji,wszcze-
gólności,czymajątobyćkoncepcjeuznawanezapozytywistyczneczyprawnonaturalne.
Zlicznychpracpoświęconychkoncepcjomprawanaturypor.m.in.pracezebranewksiąż-
ceRightConduct.TheoriesandApplications,podred.M.D.Bayles,K.Henley,NewYork1988,
zwłaszczacz.IUTheoriesoNaturalLawandNaturalRights”;wliteraturzepolskiejpor.sze-
rzejM.Szyszkowska,TeorieprawanaturyXXwiekuwPolsce,Warszawa1982;tejże,Filozofia
prawaifilozofiaczłowieka,Warszawa1989.Szerokieomówieniekoncepcjiprawanatural-
negowprzekrojuwieków,zpozycjiadherentaprawanaturalnegozawierapracaM.A.
Krąpca,Człowiekiprawonaturalne(wo)Dzieła,t.X,Lublin1993;por.teżtegoż,Legalorder
(„ordoiuris”)–RealityorFiction,IusetLex2005,nr1,s.133in.Rolękoncepcjiprawnona-
turalnychdlaróżnychgałęziprawaiinstytucjiprawnychomówionowopracowaniuPo-
wrótdoprawaponadustawowego,podred.M.Szyszkowskiej,Warszawa1995.
90Mimożewliteraturzekrajowejzzakresufilozofiiiteoriiprawanadaldominuje
ujmowanieprawajakozłożonego,wielopłaszczyznowegozjawiska,towzględnykonsens
dotyczyzasadywielopłaszczyznowościzjawiskaibadańnadnim.Poszczególniautorzy
czyichgrupywidząjednakowązłożonośćodmiennie,możnatuwskazaćnp.wieloletnie
sporyoliczbępłaszczyznczyteżistotęposzczególnychwyodrębnianychpłaszczyzn.
Opotrzebiezróżnicowaniakierunkówbadańnadprawempisałm.in.K.Opałek,Problemy
metodologicznenaukiprawa,Warszawa1962,s.96in.Wyodrębnionewnaszejliteraturze
płaszczyznybadaniaprawaomawiająK.Opałek,J.Wróblewski,Zagadnieniateoriiprawa,
Warszawa1969,s.326in.,tamżepodziałnateoriejedno-iwielopłaszczyznowe,s.336in.;
por.teżnp.J.Kowalski,W.Lamentowicz,P.Winczorek,Teoriapaństwaiprawa,Warszawa
1981,s.3in.,s.27in.;R.Sarkowicz,J.Stelmach,Teoriaprawa,Kraków1998,s.23in.
Ozastrzeżeniachiproblemachzwiązanychzwyodrębnianiemtychpłaszczyznpor.m.in.
K.Opałek,Przedmiotprawoznawstwaaproblemtzw.„płaszczyznprawa”,PiP1969,z.6,s.983
in.;J.Wróblewski,Prawoipłaszczyznyjegobadania,PiP1969,z.6,s.996in.orazcytowaną
tamliteraturę.Por.teżkrytyczneuwagiZ.Ziembińskiego,Problemypodstawowe...,s.74in.,
szczególnies.76–77;atakżeK.Opałek,J.Wróblewski,Prawo.Metodologia,filozofia,teoria
prawa,Warszawa1991,s.54–65.
91Por.B.M.Ćwiertniak,O„ogólnoteoretycznej”definicjiprawa...,s.28.Przywołujętam
teżocenęZ.Ziembińskiegonatematprzydatnościpraktycznejkoncepcji,którezokreś-
lonymipłaszczyznamibadaniaprawałącząodmiennośćontologicznątego,cojestbadane.
PisałonbowiemoUWydajesię,iżtegorodzajukoncepcjawięcejprzysparzakłopotuniż
pożytku[...]zmuszadowdaniasięwzłożonesporyfilozoficzneo»odmiennośćbytów«,
przypisującodmiennośćontologiczną,odmienny»byt«,wypowiedziomokreślonego
kształtu,myślomludzkim,zachowaniomludziwobecinnychludzi,strukturomspołecz-
nymitp.”,przyczymnp.trudnobyłobyUodróżnićjakiśswoistyrodzaj»bytów«,który
miałbyodpowiadaćprzedmiotowibadańw»płaszczyźnieaksjologicznej«,jeśliniezakła-
dać»istnienia«dóbrznanychzdziełPlatona”–Z.Ziembiński,Problemypodstawowe...,s.77.
Stądteżpostulatytegoautora(tamże),byniewyodrębniaćowychpłaszczyzn,badaćjed-
nakróżneaspektyzjawiskprawnych.Por.teżuwaginatentematR.Sarkowicz,J.Stel-
mach,Teoria...,s.25in.Por.teżK.Opałek,J.Wróblewski,Aksjologia–dylematmiędzypo-
44
