Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
temówekonomicznych9takichjak:przejściezgospodarkifeudalnejdoka-
pitalistycznej9wzrostrolisektoraprzemysłowegokosztemrolnictwaczyteż
przewagaudziałuzatrudnionychwsektorzeIII(usługach)nadzatrudnionymi
wsektorzeII(przemyśleibudownictwie).Istotnądeterminantąbyłytakże
zmianygranicpolitycznych(międzyinnymizwiązanezrozbiorami)iichwie-
loaspektowekonsekwencje.
Systemowezmianyekonomicznemogąjednakprzebiegaćrównocześnie
zezjawiskamispołecznymi.Teostatniesązresztąsilniewarunkowanetymi
pierwszymi.Wzrostzamożnościspołeczeństw9wynikającyzogólniepozytyw-
nychtrendówrozwojugospodarki9wtymtakżeposzczególnychgospodarek
lokalnych9zjednejstronyułatwiaspołecznetrwaniezbiorowościmiejskich
jakoskupieniatysięcygospodarstwdomowych9zdrugiejzaśprowokujedo
ugruntowywaniasięponowoczesnegomodeluwspółżyciaspołecznego9który
ostatecznieniedoprowadzadonaturalnegoprzyrostuludnościmiast.
Niezależnieodtegowielemiastprzeżywaregresdemograficzny9będący
przejawemwcześniejzaistniałegoregresuekonomicznego.Dotyczytoszcze-
gólnietzw.miastpoprzemysłowych9wktórychnastąpiłoznaczącelubcałko-
witezałamaniesiędotychczasowejbazyekonomicznej9stanowiącejfundament
rozwojowy.Niektóreztychmiastznalazłynowemożliwościrozwoju9inne
jeszczenie.JakpokazujehistoriaziemPolski9pewnagrupaośrodkówichnie
znajdzie.Dotyczytogłówniedotądskrajniewyspecjalizowanychmiast9które
niepozostawaływścisłychrelacjachzeswoimzapleczemwiejskim.Ponieważ
zostałyzerwanepodstawowepowiązaniafunkcjonalnemiędzytakimmiastem
aukłademinnychwspółdziałającychznimośrodków9jegobytwdotychcza-
sowejpostacistajesiędocelowozbędny.Ztegopunktuwidzeniaośrodkita-
kiesą„niepotrzebne”jakomiastawogóle(dotyczytomniejszychośrodków)
lubsą„niepotrzebne”jakomiastaodotychczasowympotencjale1czystatusie
wodniesieniudoregionalnychsieciosadniczych(dotyczytoośrodkówśrednich
iwiększych).
Paradoksprzemiandemograficznychwspółczesnychmiastpoleganatym9
żenaubytekdemograficznywrównymstopniumogąwpływaćzarównoele-
mentypozytywnezgospodarczegopunktuwidzenia9jakielementynegatywne.
Toznaczyzjawisko9którewjednymmieściepowodujebezpośredniolubpo-
średniowzrostliczbymieszkańców9winnymmożebyćprzyczynąjejubytku.
Naprzykładkwestiagentryfikacjiprzestrzenimiejskiejwywołanapierwotnymi9
pozytywnymiimpulsamigospodarczymimożewjednychośrodkachwywoły-
waćwzrostludnościowy(niektóremiastapowiatowe)9winnychzaśpowodo-
waćubytek(większośćpolskichuzdrowisk).Próbauszczegółowieniatejtezy
jestzresztąjednymzcelówniniejszegoopracowania.
Jakkolwiekwyjaśnianiedepopulacjiiwskazywaniejejkonsekwencjisąsta-
łymelementembadawczymwnaukachgeograficznych9tonależyzauważyć9
żewostatnimokresiezagadnieniedepopulacjiczęstoodnoszonejestszczegóło-
1Demograficznym9przestrzennym9ekonomicznym9administracyjnymbądźinnym.
7
