Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przepełnionewięzienia,rosnącybrakakceptacjidlapubliczniewykonywanych
wyrokówśmierciibudzącesiępowoliruchyreformatorskiewymusiłyposzu-
kiwanienowychpomysłów,któreumożliwiłybyzmniejszenieproblemuprze
-
stępczościiprzestępców,bezinwestowaniadodatkowychśrodków.Rozwiąza-
nienadeszłowrazztrwającąodXVIwiekukolonizacjąAmeryki.
DoStanówZjednoczonychpozaposzukiwaczamilepszychwarunków
egzystencjitrafiłacałarzeszaosóbskonfliktowanychzprawem.Obiegrupy
potrzebowałyramżyciaspołecznego,któreprzeniesionowogromnejmierze
zAnglii
15
ipoddanoadaptacjidomiejscowychwarunków.nAmerykańskie
środowiskonaturalnezachęcałodoznajdowanianowychsposobówmyślenia
ipostępowania,zmuszałoosadnikóweuropejskichdodokonywaniazmian
winstytucjachprzeniesionychzeStaregoŚwiata”
16
.Zmianyteniespowodowały
jednakzanikuichdotychczasowejsurowości.Banicja,karycielesne,wysokie
grzywny,aprzedewszystkimkaraśmierci,wdalszymciągubyłynaporząd-
kudziennym.PodobniejakwAnglii,niezwyklerzadkokorzystanozaresztów
czydomówpoprawy
17
,zatowykonaniekarynagminniestawałosiępublicz-
nymspektaklem,realizującideęodstraszania.Sytuacjazaczęłasięzmieniać
wrazzprzybyciemdoAmerykiPółnocnejWilliamaPenna,jednegoznaj-
bardziejznanychkwakrów,któryuciekłprzedszerzącymisięwXVIIwieku
wEuropieprześladowaniami18.NewJerseystałasiędlaStowarzyszeniaPrzy-
jaciół,jakwówczasnazywalisiękwakrzy,bezpiecznąprzystanią.Jednakambi-
cjeW
.Pennasięgałyzałożeniadlaswoichwspółwyznawcówosobnejkolonii,
wktórejmógłbynietylkopropagowaćwiarę,aletakżezrealizowaćwizjęnie-
coanarchistycznegosystemuorganizacjipaństwa(W
.Pennodrzucałwszelkie
autorytaryzmy)
19
.ZadłużenierodzinykrólewskiejwobecW
.Pennapozwoliło
muuzyskaćterenydzisiejszejPensylwanii.Obejmującniemalcałkowitąwła-
dzęnadkolonią,kwakrzyuczynilizniejnogniskohumanitaryzmuipacyfi-
zmu”
20
.W1682rokuwPensylwaniiwprowadzonoopartenakwakrowskich
zasadachmeGreatLaw,kładącenacisknaciężkąpracęwdomachpoprawy
jakopodstawowąkaręzawiększośćprzestępstw.Karęśmiercikwakrzyzarezer-
wowalitylkodlaosób,któredopuściłysięmorderstwazpremedytacją.Skaza-
nizyskalirównieżmożliwośćnspłacania”karcielesnychwpostacigrzywny
21
.
15Z.Wójcik,Historiapowszechna.WiekXVI-XVII,Warszawa1995,s.117-118.
16M.A.Jones,HistoriaUSA.Narodyicywilizacje,Gdańsk2002,s.7.
17
L.Lyons,Historiakar…,s.147;T.R.Clear,G.F.Cole,AmericanCorrections,Belmont2003,s.40-41.
18
Kwakrzystalisięprzedmiotemnienawiścigłówniezewzględunaodrzuceniekoniecznościistnienia
kapłanówiliturgiiorazafirmacjędoktrynynwewnętrznegoświatła”
,zgodniezktórąwpiersikażdegoczło-
wiekakryjesięniskraBoża”
.Zob.M.A.Jones,HistoriaUSA…,s.19.
19P
.Jenkins,HistoriaStanówZjednoczonych,Kraków2009,s.20.
20E.Rostworowski,Historiapowszechna.WiekXVIII,Warszawa1984,s.843.
21T.R.Clear,G.F.Cole,American…,s.41.
21