Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
winstytucjach,comiałozapobiegaćstosowaniuprzezniąprzemocywobecwięź-
niów
69
.J.Howardwmniejszymstopniuskupiłsięnawarunkachżyciaskazanych,
bardziejinteresowałagoefektywnośćzakładówkarnych:nJeżeliznalazłinstytucję,
którabyładobrzezarządzanaiczysta,byłpełenpodziwudlaniej.Niemiałwię-
cejpytańdojejmieszkańców.Miałprawiewzniosłąwiaręwto,żeinstytucjawię-
ziennatakzarządzanajestwstanierozwiązaćważnesocjalnekwestieijestłącz-
nikiemmiędzyskazanymiaspołeczeństwem”
70
.WspomnianawcześniejUstawa
penitencjarnauwzględniałapowstaniedwóchnowychtypówwięzień:jednego
przeznaczonegodlamężczyznidrugiegoprzeznaczonegodlaskazanychkobiet,
zorganizowanychwdotejporynieznanysposób.Skazanimielibowiemprzeby-
waćwnocywpojedynczychcelach,natomiastwciągudniawspólniepracować
71
.
Rozwiązaniomprawnymtowarzyszyłyposzukiwaniawłaściwychformarchitekto-
nicznych,czegoprzykłademjestzaprojektowanywlatachdziewięćdziesiątychXIX
wiekunPanoptikon”J.Benthama.PierwszezakładykarneopartenaBenthamow-
skiejidei-MillbankorazPentonville-angielskirządkończybudowaćwlatach
czterdziestychXIXwieku
72
.Zmianęwzachowaniuosobyskazanejstaranosię
osiągnąćpoprzezkombinacjęmodlitwy,odosobnieniawnocyiciężkiejpracy
69Ibidem;J.Hostettler,AHistoryofCriminalJustice…,s.162.
70
R.McGowan,meWellOrderedPrison.England1780-1865,[w:]N.Morris,D.J.Rothman(eds),
OxfordHistoryofPrisons.mePracticeofPunishmentinWesternSociety,Oxford-NewYork1995.
71J.Hostettler,AHistoryofCriminalJustice…,s.162.
72
JednymzpierwszychbyłowięzienieMillbankzaprojektowaneprzezWilliamaWilliamsaw1821roku.
Wprzeznaczonymdlaponad1000osóbzakładzieumieszczanoprzedewszystkimmłodych,pierwszyraz
skazanychmężczyzn.Wramachrozbudowysystemuw1842rokupowstałowięzieniewPentonvilleprze-
znaczonedla450osadzonych.Tenzakładstałsięwzoremdlakolejnych54instytucjipowstałychwnastęp-
nychlatach.W1856rokukontrolaprzeprowadzonanazlecenieparlamentuwykazała,iż1/3brytyjskich
zakładówpenitencjarnychcałkowiciewprowadziłazasadysystemuodosobnienia,1/3częściowosiędonich
stosuje.ResocjalizacjawzakładachtypuMillbankiPentonvilleopierałasięnaciężkiejpracy,surowejdyscy-
plinie,modlitwieiodosobnieniuwcelach.Okreskaryzostałpodzielonynakilkaetapów.Wczasiepierw-
szegoskazanyprzebywałsamotniewceli,spędzającczasnamodlitwieićwiczeniach.Wpierwszejwersji
odosobnieniewsystemiecelkowymtrwało18miesięcy,jednakżepolicznychsamobójstwachwięźniów
icorazdonioślejszychprotestachreformatorówzmniejszonojegowymiardo9miesięcy,comiałochronić
psychikęskazanych.Etapodosobnieniauznanybyłwangielskichwięzieniachzabezwzględniekonieczny,
bywywołaćwskazanymjaknajlepszeefektywychowawcze.Odosobnienieniebyłobowiempostrzegane
jakokarasamawsobie,aleraczejjakoszansadlawięźnianaskupieniesięnasobieidokonanymprzezsie-
bieczynie.Byłotraktowanejakoformaostrzeżeniaijednocześnielekcjapowodującamoralnąprzemianę
skazanego.Podczasdrugiegoetapuskazanywcelispałispożywałposiłki,aleznacznączęśćdniazajmowa-
łamupracawrazzinnymiskazanymi,organizowanapodnadzoremstrażnikówwięziennych.Trzecietap
realizowanybyłwwarunkachzwolnieniawarunkowego,kiedyskazanyznajdowałsiępodkontroląpolicji.
Naruszeniewarunkówzwolnieniaskutkowałopowrotemdozakładukarnegoiodbyciempełnegowymiaru
kary.Wartopodkreślić,żedlakobietprzewidzianododatkowyetap,związanyzumieszczeniemwnschro-
nisku”na6miesięcyprzedwarunkowymopuszczeniemzakładukarnego.Schroniskatebyłyprowadzone
najczęściejprzezosobyprywatne,którezwłasnejwolipomagaływięźniarkom.Zob.H.Mayhew,J.Binny,
meCriminalPrisonsofLondon:AndScenesofPrisonLife,London1862,s.232-279;J.Hostettler,AHistory
ofCriminalJustice…,s.163;E.Wines,ReportontheInternationalPenitentiaryCongressofLondon1872,1873,
s.25-26,https://archive.org/stream/reportoninternat00unit#page/n5/mode/2up,datadostępu:7.03.1012.
32
